Το Τελώνιο σχολιάζει αρνητικά την επιστροφή σε εποχές και πρόσωπα, δεν έχει άδικο. Μα δεν γυρίζουμε ούτε με νοσταλγία ούτε με σύστημα. Κάποτε όταν οι αρχιτέκτονες της υφηλίου άρχισαν να εκτιμούν πολύ την αρχιτεκτονική κληρονομιά, βρήκαν ένα τίτλο αρκετά επιτυχημένο : θέλουμε (είπαν) ένα μέλλον για το παρελθόν μας. Πάνω κάτω τα ίδια και σε μας, επιστροφή σε καταστάσεις και πρόσωπα και σχέσεις για το μέλλον μας, για να καταλάβουμε το χαλί που πατάμε. Και έρχονται τυχαία και αποφασιστικά εικόνες και καταστάσεις κι ιδέες και πρόσωπα. Κι όταν εισβάλλει ο Ασαντούρ, έχει χαρακτηριστικά και γραμμές και χρώματα, χαμένος στο παρελθόν μας, που είχε ιδέες αραχνιασμένες και φόρμουλες που δεν απέδωσαν τα αναμενόμενα. Μα αυτός ήταν καθαρός, σαν να χε περάσει την κολυμβήθρα του Σιλωάμ, κι είχε λυτρωθεί από αρρώστιες και κρίματα.
Κάποτε στα χρόνια της μεγάλης πίεσης (1969-74) όταν πνιγόμαστε στο τέλμα της δικτατορίας της ελεεινής μορφής, όταν δεν άνθιζε ούτε μολόχα στην ταλαίπωρη χώρα, ο Μαχαριάν δημιούργησε ένα πνευματικό κήπο, μιαν όαση, μεγάλης έκτασης και απροσδόκητης σημασίας. Ήταν η “ ΩΡΑ”(πνευματικό κέντρο το ονόμασε) κάπου στην πάροδο της Φιλελλήνων στο Σύνταγμα. Φως στο μέσον του σκοτεινού χάους. Και ανάσανε όλη η χώρα, πρόσφερε οξυγόνο και αισιοδοξία, μπορούσαμε να ζήσουμε.
Τον θυμόμαστε, με τη ζωγραφική του μα και την ευρύτερη προσφορά του και αναρωτιόμαστε, υπάρχει πάντα κάποιο περιθώριο ; Αυτός δεν πτοήθηκε, όταν δεν υπήρχε κανένα πέρασμα καμιά προοπτική, άνοιξε δρόμο. Γυρίζουμε χωρίς νοσταλγία, από ανάγκη, να καταλάβουμε, να βρούμε ότι
υπάρχει σήμερα αλώβητο, κάποιο μονοπάτι, ένα πέρασμα…
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ (από το διαδίκτυο)
Ο αρμενικής καταγωγής Ασαντουρ Μπαχαριάν γεννήθηκε το 1924 και πέθανε το 1990. Μεγάλωσε σε μια προσφυγική συνοικία της μεσοπολεμικής Αθήνας. Η Κατοχή τον βρήκε σπουδαστή στη Σχολή Καλών Τεχνών. Είκοσι ετών στερείται την ελευθερία του και τριάντα έξι την ξαναβρίσκει. Τα δεκαπέντε χρόνια που μεσολάβησαν μέσα στο ζοφερό σκηνικό των φυλακών και της εξορίας, ο νεαρός αγωνιστής επιμένει να ζωγραφίζει.
Το 1962 ο Μπαχαριάν ανοίγει διαφημιστικό γραφείο, με την επωνυμία «Ώρα», όπου σχεδίαζε έντυπα και συσκευασίες, ενώ παράλληλα δίδασκε γραφιστική στη Σχολή Βακαλό. Η ισορροπία της νέας του κατάστασης ανατρέπεται από τη θλιβερή πολιτική συγκυρία του 1967. Το 1969 μετατρέπεται σε καλλιτεχνικό και πνευματικό κέντρο. Με τη συμπαράσταση φίλων και συνεργατών, ο Μπαχαριάν διοχετεύει την αγωνιστικότητά του σ’ αυτό το έργο: να συμβάλει σε μια προσπάθεια που έχει στόχο να ξυπνήσει τα μουδιασμένα αντανακλαστικά του πνευματικού κόσμου.
Σχόλιο: Ο ζωγράφος, μετατρέπεται σε πνευματικό οδηγό, αυτός που περασε 15 χρόνια στις φυλακές( από 20 ετων έως 36!) μπορει να δει μέσα στο σκότος.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Ολα τα έργα που παρουσιάζονται, είναι από τον κατάλογο της έκθεσης του 2002, που οργάνωσε το Μορφωτικό Ιδρυμα της Εθνικής Τραπέζης.
ΑΛΚΜΑΝ 