Παρτιρα Μονοφατσίου, ένα νέο μουσείο (Μανόλης Βεριγάκης)

Στις 25 Αυγούστου πραγματοποιήθηκαν τα εγκαίνια ενός νέου μουσείου, του αγροτικού χώρου. Προήλθε από δωρεά των παιδιών του Μανόλη Βεριγάκη που διεξήλθε στα Πάρτιρα όλον σχεδόν τον 20 αώνα ( 1900- 1993). Η σύνδεση μας με το μικρό και φθίνον χωριό του Μονοφατσίου, μας εμποδίζει να φλυαρήσουμε, η μνήμη μας φέρνει στο νου έναν εξαίρετο κρητικό και σημαντικό άνθρωπο που δημιούργησε το αγροτικο «εργοστάσιο» της περιοχής, και πρόσφερε στην ανάπτυξη του τόπου. Πριν επεκταση των Αγροτικών Συνεταιρισμών, ο εργατικός και πανέξυπνος Μανόλης Βεριγάκης, χωρίς κρατικές επιχορηγησεις και επιδοτήσεις της Ε.Ε., μετέτρεψε τη «Φαμπρικα» που παρέλεβε σε σύγχρονο εγροστάσιο, με μεγαλες παραγωγικές αποδόσεις. Εζησε σεμνά και ενάρετα το βίο του και είδε να μεγαλώνουν και να προκόβουν παιδια και εγγόνια και δισέγγονα.Τον γνωρίσαμε πιο κοντά μετα τη μεταπολίτευση, ήταν ένας σεβάσμιος πάτερ φαμίλιας, σοφός από τα χρόνια και τη δουλειά, συμβούλευε χωρίς πολλά λόγια και κυρίως, πρόσφερε το παράδειγμα του, τον τρόπο του (ζωής) και το ήθος – σε χρόνια που όλα είχαν αλλάξει και αυτά σπάνιζαν. Κομμένος λες από τους βράχους των κακοτράχαλων βουνών μας, τετραγωνισμένος, βαρύς και ανοικτός, για μια κουβέντα και ένα ποτήρι κρασί. Δεν είχε μακρόσυρτες ιστορίες και συνηθισμένες υπερβολές, σαν άρχοντας των παλιών χρόνων, ήθελε να ακούσει και να κάνει αν κάτι άξιζε, μιαν παρατήρηση μονολεκτική ή ένα μορφασμό επιδοκιμασίας. Πρόσφερε στον οποιοδήποτε κτυπούσε την πόρτα του ότι είχε, χωρίς να ναι σπάταλος, ήξερε από την πιο αρχαία παράδοση, ότι η φιλοξενία δεν είναι «ακριβή» – η τσιγκουνιά και η αγένεια η κλειστή διάθεση κι η ξενοφοβία είναι.
Ότι καλύτερο μου έτυχε στο βίο μου, είναι τρεις επαφές με τον γέροντα Μανόλη Βεριγάκη (μετα το1980) και η φιλοξενία του, που είχε αναλογία μόνο αυτήν που πρόσφερε κάποτε στο Ασκύφου ο Νικόλας Γλυνιάς(1982). Οι δυο κρητικοί, σαν να μην ήταν » του κόσμου τούτου» μπορούσαν, αν σε συμπαθούσαν, να βρεθουν κοντά σου, να σου απλώσουν το χερι , να σου δώσουν ένα ποτήρι νερό κρασί ή γάλα- φυσικά και πρόσχαρα με φιλικο αίσθημα και ήταν νέκταρ των θεών. Η φιλόξενη διάθεση μόνο με τις αρχαιοελληνικές συνήθειες θα μπορούσε να συσχετισθεί, η λιτότητα δεν επέτρεπε ποσότητες μεγάλες, η απλότητα απαγόρευε διαχύσεις και λόγια περιττά.

Η εκδήλωση συγκέντρωσε πλήθος κόσμου, από τους γύρω οικισμούς και τον Μητροπολίτη κ. Ανδρέα, που μπορεί να ανταποκριθεί και να καταλάβει τις κοσμικές και βιοτικές ανάγκες, των απλών ανθρώπων. Όμως ένας συγχωριανός (Αναθρεφτάκης Παντελής) είπε δυο λόγια που ήταν τα πιο ουσιαστικά που ακούσθηκαν :

«Πέντε λεπτά χρόνο θα σας καταναλώσω
νομίζω ότι αξίζει και τον κόπο να πω δυο στίχους στους δωρητές, αυτού του στολιδιού και μια συγχώρεση στους γονείς τους γι αυτή τη γενναία απόφαση που πήραν αλλά και σ αυτούς που αποτέλειωσαν το έργο στο χωριό μας.

1) Πέντε πεπτά αγαπητοί θα σας απασχολήσω
τους δωρητλες του έργου αυτού για να ευχαριστήσω
2)Πρωτοβουλιά δυνατή πάρα πολύ μεγάλη
ήτνα η απόφαση αυτή που δεν το κάνουν άλλοι
3)Είναι όλοι τους καλά παιδιά είναι και σπουδασμένοι
μα πάνω απ όλα άνθρωποι και καλαναθρεμένοι
4)Ετούτη η ενέργεια αξέχαστη θα μείνει
και η αξιοπρεπεια απού τους διακρίνει
5)Πρέπει να το τιμήσουμε το έργο αυτό λιγακι
πολλοί εφάγανε ψωμί από το Μανωλάκη
6)Έσωζε ανθρώπους πιο παλιά, που είναι εδά στο χώμα
λάδι κι αλεύρι και λεφτά που του χρωστούν ακόμα »