ΤΑΣΙΑ ΚΟΚΟΤΣΗ ΤΟ ΓΕΝΟΣ ΚΑΡΑΜΑΡΙΑ – ΜΝΗΜΟΣΥΝΟ
Κάποτε συμπληρώνεται ο καιρός, τα γεγονότα σαν να κλείνουν τον κύκλο, καθώς φτάνει ένα ακόμα μήνυμα. Η θεία μας , η Τάσα Κοκότση, τo γένος Καραμαρία, ξεκίνησε για το μεγάλο ταξίδι, αφού συμπλήρωσε τα 96 χρόνια της.
Ήταν το τελευταίο από τα παιδιά του Στέλιου Καραμαρία, που έφτασε στα Χανιά από την Ρόδο – στις αρχές του περασμένου αιώνα, όταν η Κρήτη είχε αποτινάξει το ζυγό των Οθωμανών και έμπαινε στο δρόμο της εθνικής και κοινωνικής της ολοκλήρωσης. Γιατί ο δωδεκανήσιος εγκατέλειψε τη Ρόδο είναι άγνωστο, μπορούμε όμως να υποθέσουμε ότι η αυτονομία της Κρήτης τον συγκίνησε, και καθώς ήταν στενός ο χώρος των νησιών, θέλησε βρει έναν ελεύθερο και ευρύτερο επαγγελματικό ορίζοντα. Και τα κατάφερε να ενσωματωθεί εύκολα στη νέα χανιώτικη κοινωνία και να πετύχει, σε ένα περιβάλλον, που αναπτυσσόταν με γρήγορα βήματα. Τα παιδιά του,δυο αγόρια και 4 κόρες ανατράφηκαν υποδειγματικά, όπως δείχνει η κατοπινή τους εξέλιξη. Από τα δυο αγόρια το πρώτο, ο Δημήτρης που είχε τη «σφραγίδα της δωρεάς»(1) σπούδασε σε Πανεπιστήμιο της Ιταλίας, τα κορίτσια τέλειωσαν τις εγκύκλιες σπουδές και ένα από αυτά, το τελευταίο, που ήταν η Ειρήνη, είχε εξαιρετικές επιδόσεις τέλειωσε την Σχολή Καλογραιών, αλλά δεν συνέχισε σε ανώτατες σπουδές. Η τύχη του πατέρα είχε τελειώσει, ένα σοβαρό ατύχημα επαγγελματικό καθήλωσε την εξέλιξη του. Ο δεύτερος γιος του εγκαταστάθηκε στα Χανιά, όπου δημιούργησε οικογένεια και η Ειρήνη, επιμελής και δημιουργική, ακολούθησε τον μεγάλο αδελφό στην Αμφισσα και ακολούθως στην Αθήνα, πρώτα ελεύθερο και ακολούθως στην οικογένεια που είχε δημιουργήσει και στα δυο παιδιά του. Η μεγαλύτερη από τα κορίτσια η Ευαγγελία, παντρεύτηκε πρώτη, αλλά ήταν άτυχη- πέθανε μόλις απέκτησε το γιο της. Η Τασία και η Αθηνά «αποκαταστάθηκαν»(έτσι λέγανε τότε)με εξαιρετικούς συντρόφους, τον Αντώνη Κοκότση η πρώτη και το Στέλιο Σαλβαράκη η δεύτερη, αλλά δεν αξιώθηκαν τέκνα. Ο Γιάννης ο δεύτερος αδελφός, σταδιοδρόμησε στα Χανιά και απέκτησε τρία κορίτσια και ένα αγόρι. Η Ειρήνη Καραμαρία άργησε να επιλέξει σύντροφο κι όταν έφτασε η ώρα, έκανε μια απολύτως παρακινδυνευμένη επιλογή. Ο υποψήφιος σύζυγος, είχε μόλις και ξαφνικά χάσει την γυναίκα του και είχε και τρία αγόρια σε ηλικίες πολύ προβληματικές (εφηβεία). Πως το έκανε αυτή η πανέξυπνη γυναίκα, ποτέ δεν μπόρεσα να καταλάβω. Μα δίπλα της ήταν η Τάσα και η Αθηνά, σύμβουλοι και συμπαραστάτες σημαντικοί. Πέρασε καιρός να ξαναρυθμιστεί η βαριά πληγωμένη οικογένεια του Σπύρου Ζεβελακη. Χρειάστηκε η εξαιρετική συμπεριφορά της Ειρήνης η μεγάλη (εξοντωτική πολλές φορές) προσφορά και ανιδιοτέλεια, η σοφία του συζύγου της και η βοήθεια της Τάσας και του Αντώνη Κοκότση (όλοι βέβαια από την ευρύτερη οικογένεια των Καραμαρία πρόσφεραν). Η Ειρήνη έγινε αληθινή μάνα των ορφανών παιδιών και απέκτησε και ένα ακόμα αγόρι, δημιούργησε μια υποδειγματική νέα οικογένεια, με ευγένεια και τρυφερότητα και η Τάσα έγινε η πρώτη «τη τάξει» θεία για όλα (και τα τέσσερα) παιδιά της. Με τον καιρό και αφού πέρασαν τα σκοτεινά χρόνια της δεκαετίας 1963-73, που δοκίμασαν πολύ σοβαρά την αντοχή μα δεν ράγισαν την συνοχή της οικογένειας της, η Ειρήνη και η Τάσα που είχαν πλησιάσει περισσότερο δημιούργησαν ένα δίδυμο (δίπολο) που ένωνε. Τα Χανιά και το Ηράκλειο πλησίασαν για την οικογένεια, και για τα παιδιά του Σπύρου και της Ειρήνης, η πολύ όμορφη κατοικία των Κοκότσηδων,
ήταν πάντα ανοικτή και πάρα πολύ φιλόξενη. Συλλογίζομαι ότι οι τρεις αδελφές η Τάσα, η Αθηνά και η Ειρήνη, που δεν έμοιαζαν πολύ εξωτερικά, ήταν παρα πολύ όμοιες στο ήθος και τον χαρακτήρα, σαν να ταν τρίδυμες. Ήπιες και —καλοσυνάτες και καλόγνωμες, με γνώσεις και δεξιότητες και εμπειρίες. Καλλιεργημένες, «διαβαστερές», η νηφαλιότητα και ηρεμία χαρακτήριζε την συμπεριφορά τους. Όταν αρρώστησε η Αθηνά, την επισκέφτηκα στο σπίτι της, αντιμετώπιζε μια από τις πιο επώδυνες προσβολές της ασθένειάς της. Ήταν τόσο ήρεμη και ήσυχη που έμεινα άναυδος, μα πως αντέχει ; Τα λόγια της απέπνεαν γλύκα και αισιοδοξία, ένοιωσα ντροπή για τη λύπη μου. Εφυγα με πιο σταθερά βήματα ,πιο σταθμισμένος. Όταν έφτασε η σειρά της Ειρήνης, όταν η υγεία της έγινε προβληματική, δεν θέλησε να αποδεχθεί ( να συμβιβασθεί) με την ιδέα της μόνιμης βοηθού των ηλικιωμένων. Όταν οι γιοι της της το επέβαλαν – από αστάθμητη αγάπη κινούμενοι – εύκολα οδηγήθηκε στο πρώτο και τελευταίο ατύχημα και το εγκεφαλικό και (γρήγορα) στο τέλος. Η Τάσα αν και μεγαλύτερη έμεινε τελευταία, στη φωλιά της πάνω απ΄ τη θάλασσα, δίπλα στη «Χονολουλού» σύμβολο της αναψυχής και του μπάνιου, μέτρησε πολλά χρόνια μέχρι τα πολύ βαθιά γεράματα. Είχε πλούτο αναμνήσεων για να συντηρηθεί και την αγάπη όσων την γνωριζαν. Ο μικρότερος γιος της Ειρήνης, αγαπημένος της ανιψιός, είχε μεγαλώσει και με την δική της φροντίδα και μετά το θάνατο της μάνας του στάθηκε αληθινός γιος της κι ας ήταν στην άλλη άκρη της γης, λόγω επαγγέλματος.
Η θεία η Τάσα κοιμάται για πάντα στην αγκαλιά της Χαλέπας, δίπλα σε αγαπημένους της συντρόφους. Για έναν περίπου αιώνα πήρε ότι της προσφέρθηκε και έδωσε (κι από το υστέρημά της)ότι μπορούσε, χωρίς να υπολογίσει κέρδη και ζημιές. Ευπροσήγορη, ευγενική και ανοικτή και προσφερόμενη – σοβαρή και καθόλου αυστηρή, ευλόγησε με την ύπαρξη και την παρουσία της τον τόπο που έζησε. Όσοι βρέθηκαν κοντά της και όσοι την γνώρισαν θα την θυμούνται με αγάπη.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: (1)απόφθεγμα, χαρακτηρισμός των παιδιών που έχουν έφεση στα γράμματα ( Γ.Παπανδρέου 1964)
ΑΛΚΜΑΝ 