Η Σοφία Λ. μας θύμισε έναν φίλο των νεανικών χρόνων, ανάρτησε και ένα πορτραίτο του, τι να κάνουμε; Άνοιξε ένα παράθυρο, για να εισβάλλουν εικόνες και κραυγές -μια θάλασσα με βάρκες και πανιά, παραλίες ιδανικές με άμμο ξανθή και και κατάλευκα κρινάκια . Ο Σπύρος Ζ. θα κάνει δίκαιη παρατήρηση: “όλο μνημόσυνα και χαμένους καιρούς είσαστε!”
Τι να κάνουμε; Πέρασαν σημαντικοί άνθρωποι κάποτε από κοντά μας, γνωρίσαμε φίλους αξέχαστους και τόπους απερίγραπτους : εδώ στην μικρή ταλαιπωρημένη πατρίδα. Ο Κυριάκος ο Κρόκος ήταν ένας από τους ανθρώπους που ξεχώρισαν τότε, όταν τα θρανία ήταν πάγκοι με ξύλο και χαραγμένα ονόματα και τα φροντιστήρια σχεδίου υπήρχαν μόνο στην Αθήνα. Η επαρχιώτικη καταγωγή μας έφερε κοντά όσο και η χαμηλή οικονομική μας κατάσταση και πιο πολύ η μποέμικη διάθεση, η αγάπη στο ελεύθερο σχέδιο. Η Αθήνα έγινε τόπος ονείρου για τους νέους που τρεφόταν με ιδέες και σχέδια ,που ζούσαν στα μουσεία και τους αρχαιολογικούς χώρους και δυο ελιές και λίγη ρετσίνα ήταν αρκετά για να διασκεδάσουν τις ελεύθερες ώρες τους.
Ο Κυριάκος Κρόκος μαζί (με τον επίσης πρόωρα χαμένο αρχιτέκτονα – ζωγράφο) Ηλία Παπαγιαννόπουλο αναδείχτηκαν μέσα σε χιλιάδες παιδιά οι πιο ταλαντούχοι σχεδιαστές, οι κορυφαίοι στο ελεύθερο (ζωγραφικό δηλαδή) σχέδιο. Ήταν καλύτεροι ( με απόσταση) από όλους τους άλλους, ο σεβασμός και η αγάπη τους περιέβαλλαν. Δεν υπήρξε βεντετισμός και οίηση, αντίθετα σεμνότητα και κοινωνική ευαισθησία, που οδήγησε και τους δυο σε αριστερές (έτσι τις λέγαμε τότε)κατευθύνσεις.
Αν και φίλοι ο Κυριάκος και ο Ηλίας, δεν είχαν κοινούς αρχιτεκτονικούς δρόμους, διαφορετικής ιδιοσυγκρασίας και χαρακτήρα, τάσεων και συνηθειών, ακολούθησε ο καθένας το δικό του δρόμο. Η Ζωγραφική παρέμεινε μεγάλη αγάπη τους, αν και η αρχιτεκτονική (πολύ απαιτητική πάντα) κατέτρωγε τον χρόνο τους.
Ο Κυριάκος Κρόκος , ίσως πέρασε πιο μπροστά στην αρχιτεκτονική πορεία, πιο συστηματικός και επίμων αλλά και πιο συγκεντρωμένος και απόλυτος στα σχεδιαστικά του οράματα, αναγνωρίσθηκε καθολικά , βρήκε μια σημαντική θέση στην αρχιτεκτονική ιστορία της χώρας.
Το αριστούργημα του, το Μουσείο Θεσσαλονίκης, είναι το πιο χαρακτηριστικό δείγμα της δουλειάς του, απέφυγε τους σκληρούς δογματισμούς του μοντερνισμού και αλλά και μεγάλες προσκολλήσεις της παράδοσης- έμεινε ελεύθερος σε επιλογές υλικών και χαράξεων, για να συνθέσει όγκους και να συνδυάσει υλικά και να διαμορφώσει ελεύθερους χώρους, δημιουργώντας ένα πλήρες (άρτιο λειτουργικά και μορφολογικά)αρχιτεκτονικό έργο.
Μετά τα χρόνια της προετοιμασίας για την Αρχιτεκτονική Σχολή, δεν βρεθήκαμε στην ίδια χρονιά κι οι δρόμοι άλλαξαν. Καμιά επαφή τίποτα κοινό δεν ξανάτυχε. Όμως τον παρακολουθούσα και χαιρόμουν με την πρόοδό του – ίσως και να τον ζήλευα λίγο – μα ήταν τόσο αξιαγάπητος όμορφος και ταλαντούχος που τίποτα δεν μπορούσε να μειώσει την απόλυτη συμπάθεια μου.
Συναντηθήκαμε κάποια φορά, μα είχαν περάσει τόσα χρόνια που δεν τον γνώρισα σχεδόν. Ο μελαχροινός πανέμορφος νέος ήταν ένας ώριμος αρχιτέκτων που είχε φτάσει τους στόχους του μα όχι ικανοποιημένος αλλά και με τις αμφιβολίες του καλλιτέχνη , που βασανίζεται ακόμα από αισθητικές και άλλες ανησυχίες. Τον παρατήρησα φευγαλέα, ήταν πια ένας άλλος, το πρόσωπο του έλαμπε, όχι από νιάτα και ωραιότητα, από σοβαρότητα γλυκύτητα και σοφία – μακριά στις σκέψεις και τους συλλογισμούς του.
Αυτοί που πέρασαν από τη ζωή μας, δεν χάνονται θα ήθελα να πω στους νέους φίλους και στο Σπ. έχουμε στον κήπο με τις τουλίπες τα ρόδα και τις ανεμώνες, τις συστάδες των δέντρων και τα ξέφωτα καθέναν που γνωρίσαμε κι αγαπήσαμε, μέχρι το τέλος.
Οι αλλαγές είναι μεγάλες κι ο καιρός ασυγκράτητος, η εικόνα του κυριάκου Κρόκου δεν σβήνει, η σκέψη σ αυτόν ανοίγει μια χαραμάδα φωτεινή, στο σκότος αυτής της εποχής.
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ:
Για περισσότερες πληροφορίες ανοίξετε αυτό : http://vimeo.com/39617669
ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΚΡΟΚΟΣ, αρχιτέκτων και ζωγράφος. Από τον Γιάννη Τριτσιμπίδα.
by Yannis Tritsibidas 2 months 1 week ago / Creative Commons License: by nc nd
ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΚΡΟΚΟΣ, αρχιτέκτων και ζωγράφος.
Μιά σύνθεση των διαθέσιμων εικόνων και ήχων που αφορούν στη ζωή και τα έργα του αρχιτέκτονα και ζωγράφου Κυριάκου Κρόκου (…)
από τον Γιάννη Τριτσιμπίδα, 2012, 18’
με τη βοήθεια της Λέτης Αρβανίτη Κρόκου
——
Διαβάστε επίσης κείμενο του Γιώργου Μακρή, 13.6.2008: έτσι αρχίζει …»ο ωραίος στη μορφή και στο παράστημα Κυριάκος Κρόκος, καλλιτεχνικό μυαλό ανώτερης τάξης, ευαίσθητος ζωγράφος και προικισμένος αρχιτέκτονας, ήταν ίσως ο καλύτερος της γενιάς μας, με έργο που τον ανέδειξε έναν από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της νεότερης αρχιτεκτονικής αυτού του τόπου…»
Β.Ζ. 14.6.2012
ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ:
Συζήτηση σστις 15.6.2012 με θέμα «Για την αρχιτεκτονική και τη ζωγραφική του Κυριάκου» προγραμμάτισε του Μουσείο Μπενάκη (Πειραιώς 138 και Ανδρονίκου) πρόλογος , Λέτη Αρβανίτη Κρόκου, ομιλητές : Α.Λεβίδης, Θ.Μουτσόπουλος, Α.Κούρκουλας
ΑΛΚΜΑΝ 