ΕΛΛΗΝΟΤΟΥΡΚΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ 1912-13 / ΤΟ ΠΟΙΗΜΑ ΤΟΥ ΜΙΧΑΗΛΟΥ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΑΚΗ

Ο ΑΛΚΜΑΝ γιορτάζει τα 100 χρόνιατης ΕΝΩΣΗΣ, χωρίς να ασχολείται πολύ με την ιστορία και τις Εθνικές υποθέσεις. Από χρόνια φυλάει προσεκτικά ένα πολύτιμο τετράδιο, και αντιγράφει μια  έμμετρη περιγραφή του μεγάλου πολέμου, που  οδήγησε στην Ένωση της Κρήτης και το διπλασιασμό της μικρής Ελλάδας.

ΠΟΙΗΜΑ ΤΟΥ ΕΝΔΟΞΟΥ ΕΛΛΗΝΟΤΟΥΡΚΙΚΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ 1912-13

 

(ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ)

 

Κάθε πρωί μ ε τη δροσιά π΄ανοίγει το λουλούδι

αφουκραστείτε να σας πω πολεμικό τραγούδι

 

τραγούδι να το μάθετε τραγούδι να το λέτε

τους σκοτωμένους χριστιανούς να κάθεστε να κλαίτε

 

Στα χίλια εννιακόσια στα δώδεκα απάνω

εκήρυξε τον πόλεμο ο Έλλην  του Σουλτάνο

 

Μαζεύει τα στρατεύματα ΄πο μια μεριά κι απ΄άλλη

κι εις στην  Αθήνα έγινε αναλωμή (1)μεγάλη

 

 

Οι πρώτοι κρητικοί αναχωρούν από το Ηράκλειο  στις 17.9.1912, από το βιβλίο του Γ.Παναγιωτάκη για του αγώνες των Κρητικών εκτός Κρήτης

____________________________________________________________

Γίνεται κι επιστράτευση στην παινεμένη Κρήτη

και δεν επόμεινε (2) ποτέ νέος κανείς σε σπίτι

 

Όλοι οι νέοι φύγανε κι οι γέροντες ‘ πομένουν

και των παιδιών τον θάνατον ένδοξον περιμένουν

 

Κρήτη θλιμμένη σκοτεινή και μαυροφορεμένη

παντοτινά θα βρίσκεσαι στο αίμα βουτηγμένη  (μ)

 

Τώρα ας σ΄αφήσω θλιβερή κι ας πω για τα παιδιά σου

που πήγαν και πολέμησαν για την ελευθεργιά σου

 

Νομός Ηρακλείου και Σφακιών και όλοι οι Χανιώτες

στους λόχους των μαζεύονται κι οι Τούρκοι κλειούν τις πόρτες  (3)

 

Φοβούνται μην τους σφάξουνε κι αυτούς και τα παιδιά τους

κι είπαν πως δεν γνωρίζουνε μήτε τον βασιλιά τους

 

Μ΄αυτοί δεν κάνουνε σφαγή μα πάνε στην Αθήνα

να τρέξουν για τα Γιάννενα π΄ο Βενιζέλος ΄μήνα  (4)

 

Ο Βενιζέλος έγραφε στην Κρήτη γράμμα στέλνει

να μην ‘πομείνει  κρητικός  εκτός να αποθαίνει

 

Φεύγουν κρυφά ΄πο τα Χανιά στρατιώτες οπλισμένοι

φεύγουν΄ πο το Ηράκλειο πολιτικά ντυμένοι

 

Γιατί δεν επιτρέπεται να πάν ε στην Ελλάδα

κι εις τα λιμάνια έβλεπε (5)η αγγλική αρμάδα (6)

 

Νύχτα βουτούν στο πέλαγος και βγαίνουν στον Περαία

κι όλη η Αθήνα  έστεκε εκείνην την ημέρα

 

Που την Αθήνα ξεκινούν κι όλους τους παρατάσσουν

γεμίζει η πόλη πληθυσμόν δεν έχουν πως περάσουν (7)

 

Επιστολικό δελτάριο προς τον Δεκανέα Μ.Χριστοδουλάκη, από του Κάτω Ασίτες   πριν 100 χρόνια

_________________________________________________________________

Ζήτω φωνάζει η Ελλάς γιατ΄ είδε τα παιδιά της

που βρέθηκαν εις την γραμμήν εις την δεξιά πλευρά της

 

Παραταγμένοι οι Κρητικοί εις τον Στρατώνα πήγαν

λίγες ημέρες κάμανε  και για την Άρταν φύγαν

 

Και πριν να φύγουν Σάββατον μιαν Κυριακήν ημέρα

τως έδωσ΄ο Πρωθυπουργός πολεμική σημαία

Εθελοντικό σώμα Κρητών, μετά την λήξη των βαλκανικών πολέμων, φωτ. από το λεύκωμα των ΝΕΩΝ, Δεκ.2012

______________________________________________________________________________

Λέγει τως μέχρι θάνατον να την ΄περασπιστούνε

για κείνη να ποθάνουνε κι έτσι να δοξαστούνε

 

Τότε  αναχωρήσανε   μπαίνουνε στο παμπόρι

εις την Λευκάδα εβγήκανε και πιάνουνε τα όρη

 

Εβγήκανε στην Βόνιτσα στην Κόπραινα εβγήκα

και περπατουν δια ξηράς στην Άρτα(ν) εβρεθήκα

 

Στην  ¨Αρτα φθάνουν οι Κρητικοί δρωμένοι κουρασμένοι

ζήτω φωνάζουν οι χωρικοί κι είναι ενθουσιασμένοι

 

Εκ΄ήτο (8) ο υποστράτηγος  κύριος Σαπουντζάκης

εις την γραμμήν μας έστεσε κι έπειτα διατάσσει

 

Δυο μέρες κει να μείνομε κι έπειτα με πορεία

από εκεί να φύγομε να πάμε στην Στρεβίνα

 

Περνολυμε από το  Γράμποβο κι από την Φιλιππιάδα

και πάμε στον Καρβασαρά στα Πέντε μας Πηγάδια

 

Κι εκεί τους συναντήσαμε πρώτη φορά τσ΄αγάδες

και μας υποδεχτήκανε  μ΄οβίδες και με μπάλες (9)

 

Οι Κρητικοί κι οιΕύζωνες  επιάσανε τ΄Ανώγεια

κι εβγάλανέ τη την Τουρκιά μαζί με τα κανόνια

 

Κρητικοί χωροφύλακες στην παραλία της Θεσσαλονίκης, φωτ.ΝΕΩΝ 2012

_________________________________________________

Εκεί το που σκοτώσανε και το Στεφανουδάκη  (*)

που τα Βορίζα ήτονε με το ξανθό μουστάκι

 

Η σφαίρα του΄ρθε στην καρδιά βγάνει αίμα που το στόμα

κι εκεί τον εσκεπάσαμε με πέτρες και με χώμα

 

Φεύγουν οι Τούρκοι σαν λαγοί δεν έχουν πως το κάμουν

και φεύγουν μιαν αργατινή (10)και στα Πεστά τους βάνουν

 

Και στένουν πάλιν την γραμμή αντίσταση και κάνουν

κι αμέσως τους ζυγώνουνε με λόγχη και τους βγάζουν

 

Σαν τα τραγιά πηδούσανε και πιάνουνε τσ΄ οι μάντρες

πόσοι δεν εσκοτώθηκαν σ΄εκεινεσα τσ΄οι πάντες(11)

 

 

Ζερβά ο κρητικός στρατός μεγάλη μάχην κάνει

κι από δεξιά οι  Εύζωνες μακράν που το Μπιζάνι

 

Οι Κρητικοί τους πολεμούν τότε στην Μανωλιάσσα

και τους νεκρούς π΄αφήσανε και τα βουνά τρομάσα

 

Κρήτη θλιμμένη σκοτεινή πως το βαστά η καρδιά σου

και της Ηπείρου τα βουνά να φάνε τα παιδιά σου

 

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ  ΜΕ ΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ

 

Μιχαήλος Χριστοδουλάκης από τους Κάτω Ασίτες, εθελοντής στους  βαλκανικούς πολέμους  στα 1912-13 και αγωνιστής της Εθνικης Αντίστασης  (1941-45)

______________________________________________________________________

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

Το ποίημα προέρχεται από το τετράδιο του Μιχαήλου  Χριστοδουλάκη, Κάτω Ασίτες  (1888-1985) που το υπογράφει την 21-8-1913  ( Εν Πιθηκούκι). Ήταν δεκανέας εθελοντής στον πόλεμο  του 1912-13.

 

1.Ανακατωσούρα , φασαρία, μπέρδεμα, σύγχυση

2.Απέμεινε

3.Οι μεγάλες πόρτες του Μεγάλου Κάστρου (Ηρακλείου) έκλειναν για να προστατεύσουν τους  Τολυρκους

4.έστελνε μήνυμα

5.”έβλεπε”=φρουρούσε, πρόσεχε

6.Στόλος

7.Πως να τραφούν, να ζήσουν

Εκεί ήτο

Σφαίρες της εποχής, βόλια

Βραδιά

Τελείως άλλη από τη γνωστή σημασία, μπάντες, μέρος

(*)Έγινε διόρθωση προφανούς λάθους

 

 

 

Εικόνα ζωγραφισμένη από τον Σπύρο Βασιλείου, από το ΛΕΥΚΩΜΑ του » ΦΩΤΑ ΚΑΙ ΣΚΙΕΣ» 1969 : τίτλος » κι εφώναξα , ω θεϊκιά κι όλο αίματα πατρίδα»( Ο Κρητικός) ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΟΛΩΜΟΣ