ΜΑΝΤΙΝΑΔΕΣ ΜΕ ΖΩΑ ΜΙΚΡΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΑ (ΜΕΡΟΣ Β΄)

 

Scan

Σκίτσο με μαντινάδα, από το λεύκωμα του  γνωστού σκιτσογράφου Γιάννη Ανδρεαδάκη:

πολύ σκοινί σου ήφηκα και θα σου το κοντύνω

και κεια που σούδινα ταγή άχυρα θα σου δίνω

___________________________________________________________

Εχεις και ρούχα και φορείς έχεις και στην κασέλα

γάϊδαρος είσαι γαϊδαρος  ανε φορείς και σέλα(*)              (*)ο γάϊδαρος βάζει σαμάρι

 

Ετσά το φέραν οι καιροί  κι οι βουλισμένοι χρόνοι

να παίζει ο λύκος με τ΄ αρνί κι ο κούκκος μς τ άηδόνι

 

Αν μ΄αρνηθείς  πουλάκι μου μιαν όρνιθα δα σφάξω
να κάτσω να χαροκοπώ ώστε να σου ξεχάσω

Αρνήθεις το βασιλικό κι εγάπησες τον πρίνο
που τονε τρώει ο γάηδαρος διάλε κι εσε κι εκείνο

Ωσάν τ΄ αγριοκάτσικο  που προπατεί στο δέτη (*)

ετσά περνάς και δε μιλείς , πως σούγγιξα στο μπέτη

φρύδι μεταξύ δυο χωραφιων,   με σημαντική  υψομετρική διαφορά -συνήθως κτισμένος ξερολιθιά

 

Μα να προσπέσεις θες και συ και θα  φιλείς το χέρι
να βλέπεις  και τα βούγια(*) μας χειμώνα καλοκαίρι                                (*)=βόδια

Scan 3

Από την πόρτα σου  περνώ γαβγίζουνε με οι σκύλοι

καλλιά να με δαγκάνανε τση βράκας σου οι ψύλλοι

 

Στσ΄ άσκορδαλούς  τα ξόδεψες  τα μπαρουτόσκαγιά σου

κι εδά θωρείς τσοι πέρδικες και καιγετ΄η καρδιά σου

 

Τρεις πήχες όφης θα γενώ την πόρτα σας να ζώσω
κι αν αγαπήσεις και ποθές θε να σε θανατώσω

Τρεμει το ψάρι του ψαρά τ αρνί του μακελλάρη
τρέμει κι η μαύρη μου καρδιά άλλος να μη σε πάρει

Μπαρμπούνι μου τση θάλασσας κι ολόχρυσο μου ψάρι
εγώ τραβώ τσοι πόνους σου κι άλλος θε να σε πάρει

Άσπρος γεννάται ο  κόρακας και μαύρα ν΄τα φτερά του
κι απού πιστέψει θηλικό πολλά’ ν τα βάσανά του

Σαν ειν΄ ο κυνηγός καλός  κι ο σκύλος λαγωνάρης
δεν τον αφήνει το λαγό δυο ζάλα να του πάρει

Η πέρδικα κι η κοπελιά κάνει καλό κυνήγι
σαν είναι ο κυνηγός καλός μπορεί να μην του φύγει

Σπάσε τον το λιανοχοχλιό και κάμε τονε σπήλιο
το χιανέτη (*)άνθρωπο μην τονε κάνεις φίλο                                                             (*)= αχάριστο

Με περασιάρικα πουλιά ποτε φιλιά μην πιάνεις
γιατί κι αυτα μισεύγουνε κι ογλήγορα τα χανεις

Κάθε ψαράκι στο γιαλό με τα φτερά ντου πλέει
κι απα ΄γαπα και δε θωρεί μεσα η καρδιά ντου κλαίει

 

Scan 1

Έναν πουλάκιν αγαπώ κοκκινοφτερουγάτο
μιλώ του και δεν μου μιλεί μονο ξανοίγει(*) κάτω                                                  (*)=κοιτάζει

Μπαρμπούνι μου τση θάλασσας και τση στεργιάς  παγώνι
εμάθαντο πως  σ΄αγαπώ κι η μάνα σου  μαλώνει

Όσα φτερά και κόκαλα έχει το χελιδόνι
τόσα κομμάθια να γενεί που   μας ανεβαλώνει

Να΄μουνα πετροκοτσυφός να μουνα χελιδόινι
και νάρχουμνε να σε’ βρισκα να δω ποιος σε μαλώνει

Πλέει το ψάρι στο γιαλό πλέει και το χταπόδι
ψυχή μου στο φιστάνι σου να’ μουνα γυροπόδι

Φίδια μ΄ ετριγυρύσανε θεριά με πολεμούνε
απούσταν εχωρίσαμε το αίμα μου να πιούνε

Χελιδονάκι θα γενώ να κάτσω στο λαιμό σου
να σου φιλησω την ελιά που ΄χει το μάγουλό σου

Ω γλυκοσουμπαχαναλά(*) γλυκιά που ν΄ η γι αγάπη                             (*)=Επίκληση του θεού(;)
να ροζονάρεις(*) με το νου να παίζεις με το μάτι                                    (*)=συζητώ, εδώ , βάζω στο νου μου

Ωσάν το λιανοχάρουπο ειν η κορμοστασιά σου
τση τσαρφαλίδας(*) τη  θωριά έχουν τα μάγουλά σου                           (*)= έντομο, γρύλλος(;)

Τα μάθια σου ναι  σαν τ΄ αυγά  τ΄αφθία σου σαν του χοίρου
και τα΄ποδέλοιπο (*)κορμι΄ ωσάν του κατσοχοίρου(2)                        (*)=υπόλοιπο, (2)=σκατζόχοιρος

Έχεις τα μάθια του λαγού  τα φρύδια  στη καμήλας
κι εχεις το κατωσάγωνο τση  παλιοπροβατίνας

Μωρη σαρδέλα βρωμερή σουπιά τηγανισμένη
και καρακάξα  του γιαλού ποιος διάολος σε πα’ιρνει

Ο μακρολαίμης πετεινός στο ματσιπέτι (*)κράζει

τα γίβεντά του δεν θωρεί κι αλλους καταδικάζει                                                         (*)=κορυφή της στέγης

Scan 5Τα σκίτσα των ζώων είναι από τα λευκώματα του Μποστ, εκδοση ΚΑΚΤΟΣ 1978

___________________________________________________________________

Σα βγάλει ο κάτης(1) κέρατα κι η κολιτσάβρα (2)γένια                                                 (1)= γάτος , (2)=σαμιαμύθι
ετοτεσά δα παντραευτεις μον΄εβγα που την έγνοια

Ότινα ασπρίσει ο κόρακας και να μαυρίσει ο γλάρος
ετοτεσά θα παντρευτείς να μπω κι  εγώ κουμπάρος

Ωσάν την πάπια πορπατείς κι ωσάν τη χήνα σέσαι(*)                                         (*)=κουνιέσαι
κι ωσάν το γέρο διάολο  περνάς και δε μιλιέσαι

 

Scan 4

Σκίτσο με μαντινάδα, από το λεύκωμα του  γνωστού σκιτσογράφου Γιάννη Ανδρεαδάκη

________________________________________________________

Ένα(ν) πουλάκι μέρωνα στη γλώσσα μου από  κάτω

μα ξέχασα και μίλησα κι ήφυγε κι ήχασά το

 

Ένα πουλί ΄χα στο κουβί κι από αφηρημάδα

ξεχνώ την πόρταν ανοιχτή και μπλιο δε το ξανάδα  (1)

 

Πρωτού να κράξει ο πετεινός οι πόνοι με ξυπνούμε

να διαρμιστώ τα βάσανα,άλλοι να μην τα βρούνε(2)

 

Καβρός θα γίνω στο γιαλό να πηαίνω μπρός και πίσω

για να  σε βρώ στη θάλασσα  στ΄ ατζί (*) να σε τσιμπήσω                   (*)= γάμπα

 

Πέρδικα του καλοκαιριού μην κατεβείς στα ρυάκια

γιατί παραμονεύουνε πολλώ λογιώ γεράκια

 

Σα σκύλο μ΄ έχεις και πετάς μονάχα κοκαλάκια

και κάνεις όταν μου γελάς στο μάγουλο λακκάκια

Scan

Λένε πως έχεις χίλια ζα και χτήματα και γρόσα

γάϊδαρος είσαι γαϊδαρος κι αν έχεις κι άλλα τόσα!

 

Σαν Κόκορας θαυμάζεσαι κι ας είσαι κότα μαδημένη

που κακαρίζει συνεχώς χωρίς αυγό να περιμένει!

 

Ατζίτζικας μες τα κλαδιά πάντα τραγούδι στένει (*)              (*)=   στήνει,δημιουργεί

ετσά την κάνω την καρδιά για να σε περιμένει

 

Γλύφει ο σκύλος την πληγή  που έχει να τηνε γιάνει

μα κέινη κακαοφόρμησε κι άδικο κόπο κάνει

 

Γλυκολαλεί την κάθε αυγή στο γιασεμί τ’αηδόνι

και ξεπουλιάζουν στην καρδιά τσ΄ αγάπης μας οι πόνοι

 

Διαλέγει τονε τον ανθό η μέλισσα και παίρνει

το μέλι απο τα χείλη μου στα χείλη σου το φέρνει

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

Οι περισσότερες είναι από  την συλλογή της   Μαρίας Λιουδάκη  » ΜΑΝΤΙΝΑΔΕΣ» 1936, ελάχιστες διορθώσεις κια προσαρμογές.

 Οι (1), (2) είναι απο την συλλογή του Α.Χαιρέτη (Γυαλάφτη), που είναι απο τους πιο  σημαντικούς  μαντιναδολόγους των Ανωγείων
Η τελευταίες 4 μαντινάδες από τη συλλογή του αγρότη Μιχάλη Πορτσάκη, Βούτες Ηρακλείου

Όποιος θέλει να ακούσει την»πέρδικα του καλοκαιριού(Φουσταλιέρης)» ας δει :  http://www.youtube.com/watch?v=6-miu9CmAj4

 

 

 

 

 

 

 

Σχολιάστε

Εισάγετε τα παρακάτω στοιχεία ή επιλέξτε ένα εικονίδιο για να συνδεθείτε:

Λογότυπο WordPress.com

Σχολιάζετε χρησιμοποιώντας τον λογαριασμό WordPress.com. Αποσύνδεση /  Αλλαγή )

Φωτογραφία Facebook

Σχολιάζετε χρησιμοποιώντας τον λογαριασμό Facebook. Αποσύνδεση /  Αλλαγή )

Σύνδεση με %s