Η ΠΛΑΤΕΙΑ ΤΩΝ ΤΡΙΩΝ ΚΑΜΑΡΩΝ : Μην κρινετε για να μην κριθείτε(*)

Η ΠΛΑΤΕΙΑ ΤΩΝ ΤΡΙΩΝ ΚΑΜΑΡΩΝ

Είναι κοινός τόπος ότι δεν κρίνονται (δίκαια)μεταξύ τους οι ομόφρονες ή οι του ίδιου επαγγέλματος ή οι …Μασόνοι. Κι όταν είναι απόλυτη ανάγκη(το επιβάλει ο νόμος), γίνονται όλες οι εκπτώσεις βρίσκονται ή επινοούνται όλα τα ελαφρυντικά  και πέφτει τόσο μαλακά ο ένοχος, ώστε να μην το καταλαβαίνει.  Γιατροί δικάζουν γιατρούς όταν ο άρρωστος έχει αποδημήσει, , μηχανικοί μηχανικούς όταν το κτίριο έχει ισοπεδωθεί, και δικηγόροι συναδέλφους τους,  όταν έχουν  “πουλήσει”  τους εντολοδόχους των ή διαπράξει εγκλήματα που σχετίζονται με την άσκηση του επαγγέλματος, μα πολύ σπάνια έχουμε καταδίκες σοβαρές.

Και ο λαός (λαουτζίκος για μερικούς ) δεν εκπλήσσεται : “κόρακας κοράκου μάτι δεν βγάνει” λέει και σημειώνει στα τεφτέρια του.

Και δεν είναι μόνο όταν υπάρχουν αξιόποινες πράξεις που παραβλέπουμε, αλλά και σε οτιδήποτε αφορά στο επάγγελμα ή την ειδικότητα μας, αποφεύγουμε να το κρίνουμε ή απλώς να πάρουμε θέση.  Καθιερώθηκε εδώ και χρόνια η λεγόμενη “επαγγελματική αλληλεγγύη”, που διατυπώθηκε και σε διατάξεις και άρθρα και παραγράφους, στους εσωτερικούς κανονισμούς των συνδικάτων(επιστημονικών και μη), έγινε πρακτική συνήθεια αλλά και συνείδηση των πάντων. Δεν λείπει κάποια ηθική βάση,  σ αυτήν την καθιερωμένη  “λογική”, αλλά όταν η σιωπή σκοτεινιάζει κάθε πράξη και κρύβει ή αποσιωπά κάθε αστοχία, τα πράγματα γίνονται  δύσκολα.

Ανήκω  σ αυτούς όχι μόνο που δεν αντέδρασαν αλλά αντίθετα  μάλλον  με  ευνοϊκή διάθεση  πειθάρχησαν στις καθιερωμένες αρχές, σιώπησαν και ανέχθηκαν πολλά. Λες και μας έδενε μια  συμφωνία συνενοχής(ομερτά), ακόμα κι αν δεν είχαμε κανένα μπλέξιμο ούτε αντιστοιχία ή εμπλοκή σε πολλές πασίγνωστες δημόσιες και μη  υποθέσεις.  Εισαγωγή σχοινοτενής μα απαραίτητη για το θέμα μας, την  πλατεία Ελευθερίας – τις Τρεις Καμάρες.

Πριν 15 και περίπου έτη ο κήπος που κόπηκε σε σταυροδρόμια, έγινε πλατεία. Μετά από επίσημο διαγωνισμό πανελλήνιο, δυο νέοι σχεδιαστές  κέρδισαν πολύπειρους  συναδέλφους τους – είπαμε μπράβο.  Η ιδέα φάνηκε απ την πρώτη ματιά καλή!  Μισός μεγάλος κύκλος (το τέλειο σχήμα) τοποθετήθηκε σε ένα  τεράστιο οριζόντιο επίπεδο- μια χάραξη που ίσως έβρισκε αντιστοιχίες στα καρδιόσχημα τείχη . μα οπωσδήποτε ήταν (έτσι φάνηκε) μια καλή μοντέρνα ιδέα, μνημειακής αρχιτεκτονικής.

Ο (ηλικιωμένος) γλύπτης Ζογγολόπουλος, φερόταν συνεργάτης των μελετητών και έδινε μαι εγγύηση των ικανοτήτων τους.   Και μετά από αρκετές καθυστερήσεις το έργο  έγινε, πραγματοποιήθηκε και με χρήματα άλλων φορέων. Και ξεσηκώθηκε θόρυβος, έγινε πανικός.  Ο τύπος – αυτός  ο “οπισθοδρομικός και επαρχιώτικος” άσκησε μαι εξοντωτική κριτική, που δεν σεβόταν τίποτα. Οι νέοι αρχιτέκτονες ερχόταν από την Ιταλία,  με δάφνες εξωτερικού, προσπάθησαν να αρθρώσουν εξηγήσεις,μα γρήγορα κατάλαβαν πως η σιωπή είναι η  πιο αποστομωτική απάντηση. Και κάποτε  τέλειωσαν οι άκομψες εκφράσεις, οι ισοπεδωτικές και απαξιωτικές αποτιμήσεις κι έμειναν οι Τρεις Καμάρες στην τύχη τους (ατυχία μάλλον).

Δεν ήταν βέβαια μια “αρχιτεκτονιά” έτσι έγραψαν οι (υπερβολικοί) επιτιμητές – αλλά μια δικαιολογημένη σε έναν βαθμό αστοχία, μεγάλης έκτασης. Οι αρχιτέκτονες έκτισαν όπως το σπίτι τους … την πόλη μας.  Από το μικρό πήγαν με άνεση στο μεγάλο κι ήταν φυσικό να χάσουν την κλίμακα.  Τίποτα από ότι φαντάστηκαν (και σχεδίασαν) δεν ήταν ίσως  άσχημο, μα τίποτα δεν ανταποκρινόταν στο σκοπό του και   δεν απευθυνόταν στο ευρύ κοινό. Η μουσική δωματίου, δεν έκανε για τις μεγάλες ορχήστρες,  όση δεξιοτεχνία και αν διέθεταν οι μουσικοί, πως να ακουστούν στην απέραντη αίθουσα του μεγάλου θεάτρου.

Οι πρώτες κακές εντυπώσεις (των πολιτών) αποδείχθηκαν βάσιμες στις λεπτομέρειες :  στην επιλογή των υλικών και στη σχεδίαση του εξοπλισμού.  Έβαλαν μάρμαρα  (πάχους 2-3 εκατοστών) και μάλιστα και χρωματιστά, των μικροαστικών σαλονιών,  για να στρώσουν επιφάνειες  πολύ εκτεταμένες- από αυτά σήμερα δεν έχει μείνει ούτε τετραγωνικό  άθραυστο.

Δεν υπολόγισαν την αναπόφευκτη φθορά λόγω του κόσμου, δεν σκέφτηκαν  όμως ότι στους εξωτερικούς χώρους  που πλήττουν τα » στοιχεία της φύσεως» πρέπει οι βατές  επιφάνειες να είναι αντιολισθητικές, για την στοιχειώδη ασφάλεια των διερχομένων.   Τα ατυχήματα (είναι αρκετά)  μα δεν έχουν καταγραφεί,  η γνωστή ανοχή των συμπολιτών  μας έσωσε μελετητές και εργολάβους και παράγοντες.

Η πρόσθετη φόρτιση του χώρου από κάθε είδους εκδηλώσεις, πολλές φορές απολύτως  ασύμβατες με την σωστή χρήση του, έδωσαν χαριστική βολή στην πλατεία που φαντάστηκαν μνημειακή οι αρχιτέκτονες της. Βέβαια ο ο ιδανικός  (μισός)κύκλος έπρεπε να οριζοντιωθεί και επειδή δεν συμφωνούσε το έδαφος,  έγιναν βαθμίδες (σκαλοπάτια) από ένα έως 8.  Προς τα πάνω και προς τα κάτω,  και όταν είναι ένα το ύψος και μάλιστα μεταβαλλόμενο, γίνεται παγίδα, για πρόσθετα ατυχήματα.

Το παραδοσιακό σεμνό κιόσκι της μπάντας του Δήμου κατεδαφίστηκε και στη θέση του κατακευάστηκε μένα  μοντέρνο υπόστεγο,   με έντονες γραμμές και μεταλλικά και ξύλινα στοιχεία.  Ποτέ δεν “λειτούργησε” αφέθηκε στα παιδιά και τη βροχή,  το ξυλώνει σιγά σιγά ο καιρός.

Τα παγκάκια τετράγωνα  μπετονένια κομψά, παραγνωρίζουν την ανάγκη των κοινών θνητών και καθίσουν άνετα  και γίνονται και χώρος σκουπιδιών.

Επιτυχημένο το μεγάλο υπόστεγο των καταστημάτων, λειτούργησε και επεκτάθηκε και διακοσμήθηκε ετερόκλητα αλλά ανεκτά , έγινε αυτό που ήταν με πιο σύγχρονη μορφή.

Τέλος οι στύλοι του φωτισμού, η μεγάλη για πολλούς αστοχία, δεν είναι παρά μια λανθασμένη ιδέα που  χάθηκε από την μακέτα στην πραγματικότητα.  Οι πανύψηλες κεραίες, φωτίζουν τον ουρανό και πολύ λίγο το χώρο, μα και αυτό δεν πέτυχε. Η σπατάλη που εδώ ξεπέρασε κάθε όριο, προσέκρουσε στην …φύση.  Οι σχεδιαστές δεν σεβάστηκαν καθόλου τα μεγάλα δέντρα,  θα τα κόψουμε συλλογίστηκαν  και το έκαναν  οι εργολάβοι.  Μα ξαναμεγάλωσαν κι όσο τα περιορίζουν  τόσο μεγαλώνουν και έπνιξαν τους γερμένους σιδερένους στύλους και  σκοτείνιασαν (δηλαδή σκίασαν)  την πλατεία.

…….

Γίνονται συζητήσεις τι να γίνει, ο Δήμος προβληματίζεται.  Μα ριζική αναμόρφωση, ξανά σχέδια και κομπρεσέρ.   Οι αρχιτέκτονες που θέλησαν να διώξουν και τον Άγνωστο Στρατιώτη κατάφεραν  μόνο  να καταστρέψουν το γραφικό βάθρο του και να μεταθέσουν την παρέλαση των μαθητών.  Ας ξανασυζητήσουν για να αποφασίσουν  τι θέλουν οι αρμόδιοι. Οι τεχνικοί  αρχιτέκτονες κλπ μπορούν να μορφοποιήσουν  αυτό που επιθυμούν οι πολίτες , δεν είναι στην αρμοδιότητα τους  να αποφασίζουν για  τη ζωή μας.

Η πλατεία ( στο κάτω κάτω) δεν είναι σαλόνι κάποιου φίλου ή πελάτη μας , που μπορούμε να πείσουμε (κι όχι πάντα )εύκολα.