ΠΛΑΤΕΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ – ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΞΑΝΑ ΣΤΙΣ ΙΔΙΕΣ ΧΑΡΑΞΕΙΣ ΚΑΙ ΣΤΟΥΣ ΙΔΙΟΥΣ ΣΧΕΔΙΑΣΤΕΣ (ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ)

ΠΛΑΤΕΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ – ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ …

 

Η πλατεία Ελευθερίας μετά την εφαρμογή της μελέτης,

δεν επιτρέπει παρελάσεις-τα παιδιά και το κοινό

στριμώχνονται στα στενά και τα πεζοδρόμια

________________________________________________

Όλα ξεκίνησαν κάποτε, από την απόφαση(;) των μελετητών να απομακρύνουν τον Άγαλμα του «Αγνώστου Στρατιώτη» από την θέση του, γιατί το έκριναν αντιαισθητικό και ακατάλληλο γαι το σκοπό που εξυπηρετούσε. Εξοργισθήκαμε τότε καταφύγαμε στις στήλες των τοπικών εντύπων , υπήρξε και κάποιος διάλογος με τον κάποτε Δήμαρχο κ.Μ.Καρέλλη – φανατικο υποστηρικτή της άποψης της απομάκρυνσης του μνημείου.

Και φάνηκε να εγκαταλήφθηκε το σχέδιο των νέων (τότε) αρχιτεκτόνων και να διατήρησε ο κακολογημένος και παραξηγημένος μαρμάρινος στρατιώτης την θέση του, πάνω στον άξονα του κεντρικότερου δρόμου της πόλης μας.

Όμως τίποτα δεν είναι αταθερό στην περιοχή μας, όχι σπάνια ο καθένας αρμόδιος και μη, μπορεί να πάρει αποφάσεις για κάθε τι αναλόγως των συμφερόντων και του γούστου του.

 

Ο Συνάδελφος και φίλος Μ.Σ. μου έλεγε χθες : «μα δεν είναι δικαίωμα του πολίτη να τοποθετείται και σε όλα στα θέματα των τεχνών(που τον συγκινούν);».  Βέβαια είναι, θα΄θελα να του απαντούσα, μα δεν τον πρόλαβα καθώς έτρεχε να προλάβει το λεωφορείο .  Μα δεν είναι  (δεν πρέπει) να αποφασίζει, όταν δεν έχει γνώσεις και εμπειρίες σε μια τέχνη.  Οι αποφάσεις που εσμεύουν τους άλλους, χρειάζονται» νου και γνώση», όπως έλεγαν παλιά.

Έτσι ο Νίκος Σκουτέλης και ο Φλάβιος Ζανόν, αρχιτεκτονες ιταλικής εκαπαίδευσης μάλλον, μπορούν να σχεδιάζουν ότι τους αρέσει, αλλά όχι να κρίνουν άλλες τέχνες όπως τη γλυπτική, με εγκυρότητα και  να διδάσκουν αισθητική, σε τομείς που δεν τους αφορούν άμεσα.  Πόσο κοινότυπα είναι αυτά κι όμως πρέπει να τα ξανατονίσουμε. Ο Πλάτων στην πολιτεία του  (εχουν περάσει 2500 χρόνια) ήθελε τις κριτικές επιτροπές για τα βραβεία να τις συναποτελούν γνώστες, όλες οι επιτροπές όπου γης, σε καλλιτεχνικούς διαγωνισμούς (και αρχιτεκτονικούς πρώτα)τις συγκροτούν διακεκριμένοι ειδικοί.  Όμως οι μελετητές της πλατείας επιμένουν όχι  μόνο  να φύγει το υπάρχον  μνημείο, αλλά έχουν άποψη  στο  τι και πως πρέπει να αντικατασταθεί.  Ακόμα και αυτό που πρέπι  να εκφράζει, φαίνεται ότι ξεπερνούν κάθε όριο – μα στην πόλη μας αυτά επιτρέπονται και καμιά φορά επιβραβεύονται.  Η διαμαρτυρία μας, δεν θα μείνει μόνο εδώ, μα θα δούμε μέχρι που φτάνει η επιμονή των μελετητών και η ανοχή των δημοτικών αρχών.

 

Ας γυρίσουμε όμως στις παλιές σκέψεις γαι την περίφημη και κακαποδομένη πλατεία.

Ανήκουμε  σ αυτούς όχι μόνο που δεν αντέδρασαν  (τότε που βγήκαν τα αποτελέσματα) αλλά αντίθετα  μάλλον  με  ευνοϊκή διάθεση  πειθάρχησαν στις καθιερωμένες αρχές, σιώπησαν και ανέχθηκαν πολλά. Λες και μας έδενε μια  συμφωνία συνενοχής(ομερτά), ακόμα κι αν δεν είχαμε κανένα μπλέξιμο ούτε αντιστοιχία ή εμπλοκή σε πολλές πασίγνωστες δημόσιες και μη  υποθέσεις.  Εισαγωγή σχοινοτενής μα απαραίτητη για το θέμα μας.

 

Η πλατεία Ελευθερίας, όπως φαίνεται στο Google, τονίσθηκαν οι γραμμές για να φανεί η τέλεια γεωμετρική σύνθεση / η εφαρμογή χάθηκε στις κυκλοφοριακές αλλαγές και στις λεπτομέρειες

 

Πριν 15 και περίπου έτη ο κήπος που κόπηκε σε σταυροδρόμια(την εποχή της 21ης Απριλίου), έγινε πλατεία.  Η ιδέα των μελετητών φάνηκε απ την πρώτη ματιά καλή!  Μισός μεγάλος κύκλος (το (μισοτέλειο σχήμα) τοποθετήθηκε σε ένα  τεράστιο οριζόντιο επίπεδο- μια χάραξη που ίσως έβρισκε αντιστοιχίες στα καρδιόσχημα τείχη . μα οπωσδήποτε ήταν (έτσι φάνηκε) μια καλή μοντέρνα ιδέα, μνημειακής αρχιτεκτονικής.

 

Η πλατεία επί Κρητικής Πολιτείας και…Αγγλικού στρατού, ο χώρος ελεύθερος για ασκήσεις

 

Ο (ηλικιωμένος τότε) γλύπτης Ζογγολόπουλος, φερόταν συνεργάτης των μελετητών και έδινε μαι εγγύηση των ικανοτήτων τους.   Και μετά από αρκετές καθυστερήσεις το έργο  έγινε, πραγματοποιήθηκε και με χρήματα άλλων φορέων. Και ξεσηκώθηκε θόρυβος, έγινε πανικός.  Ο τύπος – αυτός  ο “οπισθοδρομικός και επαρχιώτικος” άσκησε μαι εξοντωτική κριτική, που δεν σεβόταν τίποτα. Οι νέοι αρχιτέκτονες ερχόταν από την Ιταλία,  με δάφνες εξωτερικού, προσπάθησαν να αρθρώσουν εξηγήσεις,μα γρήγορα κατάλαβαν πως η σιωπή είναι η  πιο αποστομωτική απάντηση. Και κάποτε  τέλειωσαν οι άκομψες εκφράσεις, οι ισοπεδωτικές και απαξιωτικές αποτιμήσεις κι έμειναν οι Τρεις Καμάρες στην τύχη τους (ατυχία μάλλον).

 

Δεν ήταν ίσως μια “αρχιτεκτονιά” έτσι έγραψαν οι  δημοσιογράφοι – αλλά μια δικαιολογημένη σε έναν βαθμό αστοχία, μεγάλης έκτασης. Οι αρχιτέκτονες έκτισαν όπως το σπίτι τους … την πόλη μας.  Από το μικρό πήγαν με άνεση στο μεγάλο κι ήταν φυσικό να χάσουν την κλίμακα.  Τίποτα από ότι φαντάστηκαν (και σχεδίασαν) δεν ήταν ίσως  άσχημο, μα τίποτα δεν ανταποκρινόταν στο σκοπό του και   δεν απευθυνόταν στο ευρύ κοινό. Η μουσική δωματίου, δεν έκανε για τις μεγάλες ορχήστρες,  όση δεξιοτεχνία και αν διέθεταν οι μουσικοί, πως να ακουστούν στην απέραντη αίθουσα του μεγάλου θεάτρου.

 

Μεσοπόλεμος 1930, η πλατεία είναι έγινε ο μοναδικός δημόσιος κήπος της πόλης

Οι πρώτες κακές εντυπώσεις (των πολιτών) αποδείχθηκαν βάσιμες στις λεπτομέρειες :  στην επιλογή των υλικών και στη σχεδίαση του εξοπλισμού.  Έβαλαν μάρμαρα  (πάχους 2-3 εκατοστών) και μάλιστα και χρωματιστά, των μικροαστικών σαλονιών,  για να στρώσουν επιφάνειες  πολύ εκτεταμένες- από αυτά σήμερα δεν έχει μείνει ούτε τετραγωνικό  άθραυστο.

Δεν υπολόγισαν την αναπόφευκτη φθορά λόγω του κόσμου, δεν σκέφτηκαν  όμως ότι στους εξωτερικούς χώρους  που πλήττουν τα » στοιχεία της φύσεως» πρέπει οι βατές  επιφάνειες να είναι αντιολισθητικές, για την στοιχειώδη ασφάλεια των διερχομένων.   Τα ατυχήματα (είναι αρκετά)  μα δεν έχουν καταγραφεί,  η γνωστή ανοχή των συμπολιτών  μας έσωσε μελετητές και εργολάβους και παράγοντες.

 

Η πρώτη επίθεση του «μοντερνισμού» στην πλατεία 1970, διχοτομείται για να εξυπηρετηθεί η κυκλοφορία

 

Η πρόσθετη φόρτιση του χώρου από κάθε είδους εκδηλώσεις, πολλές φορές απολύτως  ασύμβατες με την σωστή χρήση του, έδωσαν χαριστική βολή στην πλατεία που φαντάστηκαν μνημειακή οι αρχιτέκτονες της. Βέβαια ο ο ιδανικός  (μισός)κύκλος έπρεπε να οριζοντιωθεί και επειδή δεν συμφωνούσε το έδαφος,  έγιναν βαθμίδες (σκαλοπάτια) από ένα έως 8.  Προς τα πάνω και προς τα κάτω,  και όταν είναι ένα το ύψος και μάλιστα μεταβαλλόμενο, γίνεται παγίδα, για πρόσθετα ατυχήματα.

 

Ο 20ος αιώνας τελειώνει, η πλατεία αλλάζει μετά από διαγωνισμό πανελλήνιο-στην φωτογραφία μόλις παραδόθηκε επό τους εργολάβους

 

Το παραδοσιακό σεμνό κιόσκι της μπάντας του Δήμου κατεδαφίστηκε και στη θέση του κατακευάστηκε μένα  μοντέρνο υπόστεγο,   με έντονες γραμμές και μεταλλικά και ξύλινα στοιχεία.  Ποτέ δεν “λειτούργησε” αφέθηκε στα παιδιά και τη βροχή,  το ξυλώνει σιγά σιγά ο καιρός.

 

Η άκρη του μικρού υποστέγου, οι καταστροφές άρχισαν πριν λειτουργήσει

 

Τα παγκάκια τετράγωνα  μπετονένια κομψά, παραγνωρίζουν την ανάγκη των κοινών θνητών και καθίσουν άνετα  και γίνονται και χώρος σκουπιδιών.

Επιτυχημένο το μεγάλο υπόστεγο των καταστημάτων, λειτούργησε και επεκτάθηκε και διακοσμήθηκε ετερόκλητα αλλά ανεκτά , έγινε αυτό που ήταν με πιο σύγχρονη μορφή.

 

Οι τεράστιοι στύλοι αντιμετωπίσθηκαν εχθρικά από τα δέντρα…

Τέλος οι στύλοι του φωτισμού, η μεγάλη για πολλούς αστοχία, δεν είναι παρά μια λανθασμένη ιδέα που  χάθηκε από την μακέτα στην πραγματικότητα.  Οι πανύψηλες κεραίες, φωτίζουν τον ουρανό και πολύ λίγο το χώρο, μα και αυτό δεν πέτυχε. Η σπατάλη που εδώ ξεπέρασε κάθε όριο, προσέκρουσε στην …φύση.  Οι σχεδιαστές δεν σεβάστηκαν καθόλου τα μεγάλα δέντρα,  θα τα κόψουμε συλλογίστηκαν  και το έκαναν  οι εργολάβοι.  Μα ξαναμεγάλωσαν κι όσο τα περιορίζουν  τόσο μεγαλώνουν και έπνιξαν τους γερμένους σιδερένους στύλους και  σκοτείνιασαν (δηλαδή σκίασαν)  την πλατεία.

 

Το σκαλοπάτι μεταβαλλόμενου ύψους, ιδανική παγίδα για αφηρημένους και μή

…….

 

Οι αρχιτέκτονες που θέλησαν να διώξουν και τον Άγνωστο Στρατιώτη κατάφεραν  μόνο  να καταστρέψουν το γραφικό βάθρο του και να μεταθέσουν την παρέλαση των μαθητών. Τους ξανα ανάθεσαν την σχεδίαση του χώρου, ας μην βιαστούν παρά τις πιεστικές προθεσμιες, γιατί η  πλατεία ( στο κάτω κάτω) δεν είναι σαλόνι κάποιου φίλου ή πελάτη , που μπορούν να πείσουν , ανήκει στους πολίτες μιας πόλης  που είναι ανεκτική, μα κάνουν λάθος όσοι  νομίζουν ότι μπορούν συνεχώς να την υποτιμούν να την λοιδωρούν και να την κοροϊδεύουν.

 

Ο Άγνωστος Στρατιώτης παρέμεινε στην θέση του μέχρι τώρα

θα τον μετακινήσουν οι νέες προτάσεις;(αυτό επαφίεται στην

ευαισθησία των συμπολιτών μας)