Μανόλης Καρέλλης, επιστροφή στο παρελθόν…

Η Μεταπολίτευση στην πόλη μας είχε πολλούς πρωταγωνιστές στην πολιτική, οικονομική, κοινωνική και πνευματική της ζωή.  Ο Μανόλης Καρέλλης «επαιξε» στους περισσοτερους τομείς, κυριάρχησε όμως στην πολιτική και χαρακτήρισε τον πνευματικό   βίο της.  Δήμαρχος σχεδόν 20 ετία, δημοσιογράφος αλλα και εκδότης εφημερίδας, συνέβαλε αποφασιστικά στην αναδιοργάνωση  της Βικελαίας Βιβλιοθήκης, σημαντικός παράγων στην δημιουργία  του Πανεπιστημίου Κρήτης. Ο απόηχος φάνηκε από τον αποχαιρετισμό φίλων και αντιπάλων, δημοσιεύουμε σχετικά κείμενα και ντοκουμέντα. Πρώτα μια συζήτηση που έγινε σε ανύποπτο τελείως χρόνο, 28.12.1984, στο γραφείο της οδού Ρούσσου Χούρδου 4, στο τεχνικό γραφείο του Σ.Καμάρη – Β.Ζεβελάκη,για την εκπομπή (ραδιοφωνική) «οι αναμνήσεις είναι η ζωή».

Ο Μ.Καρέλλης με τον Γ.Ζεβελάκη, παραγωγό της εκπομπής: «οι αναμνήσεις είναι η ζωή», στο γραφείο της Ρ.Χούρδουν4 (28.12.1984

 

Προσπαθήσαμε να μεταγράψουμε ψηφιακά την κασέτα εκείνης της εποχής , ακόμα δεν έχουμε αποτελέσματα, θα προσθέσουμε την συζήτηση μόλις καταστεί δυνατόν.

Απο τα δημοσιεύματα ξεχωρίσαμε τα πιο ενδιαφέροντα (για μας), πρώτα ο Γιάννης Σταρίδας:

Ο Γιάννης  Σταρίδας, στέλεχος κάποτε του ΠΑΣΟΚ, δημοσιοποιησε το παρακάτω κείμενο (παραθέτουμε κύρια σημεία)   (…) άφησε ένα αξιόλογο έργο πίσω του. Ο «Μουσικός Αύγουστος», η αναβάθμιση της «Βικελαίας» κ.α. φέρουν τη δική του σφραγίδα και τον αξιώνουν ως τον δήμαρχο του πολιτισμού. Αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Από το 1990 που εγκατέλειψε τον δημαρχιακό θώκο, έχει κυλήσει πολύ νερό στο ποτάμι και η μνήμη διαγράφει εύκολα. (…) Πόσοι θυμούνται την καθολική έλλειψη του νερού στα σπίτια; Πόσοι θυμούνται την κατάσταση δρόμων και πλατειών (όπως η οδός Δαιδάλου και η πλατεία των Λιονταριών) πριν την πεζοδρόμησή τους; Θυμάται κανένας τις μελέτες καθοριστικής σημασίας για την πόλη και τους ταχείς ρυθμούς ολοκλήρωσής των, όπως το «ρυθμιστικό σχέδιο Λουκάκη» και τις επεκτάσεις του ρυμοτομικού σχεδίου; (…) Το καθήκον στην αντικειμενικότητα, μου υπαγόρευσε τις παραπάνω γραμμές, όπως και αυτές που ακολουθούν. Στις τρεις θητείες μου στο Δήμο μαζί με τον Καρέλλη, οι σχέσεις μας ξεκίνησαν με τους καλύτερους οιωνούς.

 

 

Μάλιστα το 1981 περίμενε να αναρρώσω από σοβαρό πρόβλημα της υγείας μου, για να διορίσει τους δυο βοηθούς δημάρχου (αντιδημάρχους σήμερα) που προέβλεπε τότε ο νόμος, καθόσον τη μια θέση είχε φυλάξει για μένα. Όμως το 1990, είχαμε φτάσει στο σημείο να συνεννοούμαστε σε ειδικά θέματα …με αλληλογραφία! Τα γράμματα πήγαιναν και έρχονταν με τη γραμματέα του. Το έτος εκείνο η αυλαία στο Δήμο έπεσε και για τους δυό μας. Εκείνος μετακόμισε στην Ευρωβουλή αφού εξασφάλισε το διάδοχό του στο Δήμο κι εγώ πήγα σπίτι μου. Γιατί μεταστράφηκαν έτσι οι σχέσεις μας; Παλιά, θα απαριθμούσα τα γεγονότα που τον βάραιναν, ως αποκλειστική αιτία της ρήξης μας. Τώρα όμως, με τη σοφία των χρόνων, διακρίνω και τις δικές μου ευθύνες…

 

1975-80 στο ΤΕΕ μαζευόταν όλη η Κρήτη. Στο κέντρο Γ.Κατσανεβάκης μεταξύ Ν.Πετρακη και Γ.Γαλενιανού,αριστερά Περάκης, από Ρέθυμνο, δεξιά (μάλλον)Λίλα Βιδάκη

Με τον Μανόλη συναντηθήκαμε πριν λίγους μήνες στον δρόμο. Ο καθένας μας στο απεναντινό πεζοδρόμιο. Κοιτούσαμε ο ένας τον άλλο με ένα πλατύ χαμόγελο, χωρίς να ανταλλάξουμε λέξη. Ο ένας, σαν καθρέπτης, (ο αληθινός καθρέπτης λέει ψέματα) πρόβαλε την αλήθεια στον άλλο. Τόσο εύγλωττα την αποκάλυπταν οι ματιές και το χαμόγελό μας, ώστε οι κουβέντες ήταν περιττές. Εγώ έβλεπα τον ηλικιωμένο με το μπαστούνι στη θέση του 42άχρονου δημάρχου κι εκείνος, αναμφίβολα, τον ασπρομάλλη πια 33χρονο δημοτικό σύμβουλο του ΄75. Πόσο γρήγορα πέρασαν τα χρόνια. Πόση λίγη αξία είχαν τελικά οι αντιθέσεις μας…

 

 

Ο Νίκος Πετράκης, Δήμαρχος Σητείας μετά την μεταπολίτευση, έγραψε στην εφημερίδα ΑΝΑΤΟΛΗ  (Αγ.Νικολαος) ένα συγκινητικό αποχαιρετισμό – άρχιζε έτσι:

Μανώλη,

ο θάνατός σου με τάραξε βαθειά και γέμισε την ψυχή μου θλίψη απέραντη.Ένας ρούκουνας της Κρήτης, μιας άλλης Κρήτης, γκρεμίστηκε, μια κολώνα ενός αλλιώτικου κόσμου, ενός όμορφου κόσμου, κατέπεσε. Και γέμισε την ψυχή μας απελπισία(…)

 

 

Ο Γιάννης Γιγουρτσής, έγραψε από την Πόλη : (επιλογή από το κείμενο)

Η γενέθλια πόλη αποχαιρετά σήμερα ένα από τα εκλεκτά παιδιά της.

Η σκέψη μου είναι αυτή τη στιγμή στον Άγιο Μηνά, όπου γίνεται η κηδεία, μαζί με τους δικούς τους ανθρώπους, τη σύζυγό του, τα παιδία του, τον Νίκο και τη Χρυσάννα, τους φίλους του, τους συμπολίτες μου που τον κατευοδώνουν. Δεν είναι μόνο η προσωπική γνωριμία, η εκτίμηση και η φιλική σχέση μαζί του που με συγκινούν βαθιά. Είναι και το γεγονός ότι μαζί με εκείνον που φεύγει, κλείνει και ένα μεγάλο κεφάλαιο που σημάδεψε την εφηβεία και τελικά ολόκληρη την ζωή μας. (…)

Για τον Μανόλη Καρέλλη ως Δήμαρχο Ηρακλείου, ως μάχιμο δημοσιογράφο (πριν και μετά την θητεία του) και ως ενεργό διανοούμενο (ως το τέλος της ζωής του) θα μπορούσαν να ειπωθούν πολλά, και νομίζω πως κάποια στιγμή αξίζει και πρέπει να γραφτούν και να γίνει μια ολοκληρωμένη αποτίμηση και παρουσίαση του έργου του, ειδικά από ανθρώπους που τον γνώρισαν προσωπικά ή συνεργάστηκαν μαζί του

 

 

Εγώ θα αναφερθώ αυτή τη στιγμή μονάχα σε ένα, κατά τη γνώμη μου το μείζον,  αυτό που βλέπω πως αναφέρουν και άλλοι αγαπημένοι φίλοι με τους οποίους, πέρα από τη συχνότητα της προσωπικής επαφής, νιώθω να υπάρχουν σχέσεις βαθύτατης πνευματικής συγγένειας που σμιλεύτηκε στα εύπλαστα, δημιουργικά και καθοριστικά χρόνια που φτιάχναμε αυτό που γίναμε σήμερα (Αν αυτό που φτιάξαμε είναι καλό ή κακό ας το κρίνουν άλλοι)

Στον Μανόλη Καρέλλη οφείλουμε κατά το ήμισυ την ανεπανάληπτη  εμπειρία του «Μουσικού Αυγούστου» του αξεπέραστου καλοκαιρινού φεστιβάλ που εμπνεύστηκε ο Μάνος Χατζιδάκις και υλοποίησε με την αμέριστη συμπαράσταση του Μανόλη Καρέλλη στο Ηράκλειο, εκεί πίσω στη δεκαετία του 80.

Η εμπειρία αυτή, η οποία υπήρξε αποκαλυπτική και καθόρισε την προσωπική μου θέαση, και μαζί με έμενα μιας ολόκληρης γενιάς, για τον κόσμο και τον πολιτισμό, είναι αρκετή για να πάει ο Μανόλης Καρέλλης στον παράδεισο της συλλογικής μας μνήμης.

(…)

. Στην οδό των Ονείρων μας, εκεί κοντά στα μπουζούκια του Παραδείσου ο Μάνος θα σας περιμένει και είμαι βέβαιος  πως θα ενθουσιαστεί που θα σας δει.

(…)

ξέρω πως θα κάνετε ωραία παρέα εκεί,  πως θα μας ετοιμάσετε όμορφα πράγματα και θα κάνετε τον παράδεισο λιγάκι πιο ωραίο ακόμα.

 

 

Η φιλόλογος κ. Παρί Στιβακτάκη, δημοσίευσε κείμενο, αντιγράψαμε ορισμένες παραγραφους:

Έφυγε αναπάντεχα, για όσους δεν γνώριζαν το πρόβλημα υγείας του, από τη ζωή, ο επί 4 θητείες μεταπολιτευτικά δήμαρχος Ηρακλείου Μανόλης Καρέλλης. Προκαλεί πολλή θλίψη ο θάνατος ανθρώπων που η ζωή τους διέγραψε φωτεινή πορεία και άφησε το στίγμα της στην πόλη του Ηρακλείου. (…)

με δίδαξε, ενδεχομένως ασυνείδητα, τι σημαίνει πάθος και ευσυνειδησία σε ένα λειτούργημα, όπως το ένιωθε και το υπηρετούσε ο ίδιος, αυτό της δημοσιογραφίας. Καταξιωμένος ήδη στη συνείδηση του μέσου Έλληνα τότε, για την αντιστασιακή του δράση, τους αγώνες του κατά της δικτατορίας, το μαχητικό του πνεύμα, τη δημοσιογραφία που στα μάτια τα δικά μου φάνταζε σαν η μεγάλη του αγάπη, έστω κι αν τότε τον κρατούσαν κάπως μακριά της τα δημαρχιακά του καθήκοντα. Η εικόνα που κρατώ χρόνια στη μνήμη μου, ακόμη και τώρα ύστερα από τόσα χρόνια που σπάνια πια συναντιόμασταν,είναι ενός ανθρώπου με κέφι για τη ζωή, ζωντανού και ενεργού όχι πια πολιτικού αλλά πολίτη, με όραμα και πόνο για τον τόπο του. Άνθρωπος τρυφερός και χαριτωμένος, ευφυέστατος και δυναμικός, ευφάνταστος και αποτελεσματικός στο όραμά του για μια πόλη ζωντανή, αντάξια της ιστορίας και της πνευματικής της παράδοσης.

 

Να θυμηθώ μόνο το μεγάλο Μάνο Χατζηδάκη. Και ακόμη πόσο ανέβασε τον πήχυ στα πολιτιστικά δρώμενα του Ηρακλείου, ας ήταν και για τόσο λίγο. Ξέρω πως οι καιροί είναι δύσκολοι σήμερα και γι΄αυτό πιστεύω ότι άνθρωποι που έπαιξαν το ρόλο που τους ανατέθηκε με το μεράκι, την αγάπη και την εντιμότητα του Μ. Καρέλλη αξίζει να μένουν στη μνήμη μας. Ειδικά σήμερα που τα πάντα γύρω μας έχουν αποδιοργανωθεί, ισοπεδωθεί,καταργηθεί. Κλείνοντας αυτό το μικρό σημείωμα στη μνήμη του, ενδίδω στην παρόρμηση της στιγμής, να παραθέσω από έναν αγαπημένο ποιητή μερικούς στίχους…

”φεύγουμε κι ίσως γελαστήκαμε στο τέλος/Ίσως να μείναμε στο τέλος μόνοι/ τώρα που πια δε θέλεις δρόμο να γυρίσεις/ μα αν πρέπει τώρα να πεθάνουμε, το ξέρεις/ πρέπει γιατί αύριο δε θά΄μαστε πια νέοι”

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Όποιος ενδιαφέρεται να αποκτήσει ακριβές αντίγραφο του μεγάλου σκίτσου, μπορεί να στείλει την Διευθυνσή του :  vasiliw@alkman.gr (τρεις πρώτοι)