Ο ΔΡΟΜΟΣ ΤΟΥ ΘΥΜΩΜΕΝΟΥ ΠΟΤΑΜΟΥ – ΛΕΙΑ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΥ ΚΑΡΑΒΙΑ – (ΜΕΡΕΣ ΤΟΥ 1963 – 64)

Ο ΔΡΟΜΟΣ ΤΟΥ ΘΥΜΩΜΕΝΟΥ ΠΟΤΑΜΟΥ

Κείμενο αφιερωμένο στον Νίκο Βεριγάκη

50 χρόνια πίσω; Ναι τόσα, γυρίζουν στη μνήμη με τα φύλλα των παλιών εφημεριδων. Το δημοσίευμα των ΝΕΩΝ του καλοκαριού του 1974 (17 Αυγούστου),μας το΄ στειλε η κυρία Λιλιμπάκη, ας είναι καλά – η στενή μας φίλη, την ευχαριστούμε θερμά.

Βρήκαμε μια φωτογραφία της εποχής στο αρχείο του ΑΛΚΜΑΝΑ, που δείχνει τους πρωταγωνιστές του Συλλόγου Κρητών Φοιτητών, και θυμηθήκαμε την σημαδιακη εκεινη χρονιά 1963-64, που άλλαξε τελείως την ιστορία της χώρας μας και καθόρισε (εν πολλοίς) και τον δικό μας βίο.

Δεξιά Νίκος Βεριγάκης πρόεδρος του Συλλόγου Κρητών Φοιτητών, δίπλα του Σίφης Καμαρης Γεν.Γραμματέας.

Ένα χρόνο πριν τον Αύγουστο του 1963, είχαν αρχίσει οι μεγάλες εκδηλώσεις στην Αθήνα αλλά και στην Κρήτη τα καλοκαίρια. Πέρασαν τόσα πολλά σε λίγον καιρό τότε.

Διασταυρώθηκαν δρόμοι και άλλαξαν πορείες, αναποδογύρισαν εικόνες και ιδεολογίες και πρακτικές.

Πολύ νέοι για να κατανοήσουμε τι συμβαίνει πολύ απασχολημένοι ,για να κοιτάξουμε προσεκτικά την πραγματικότητα γύρω και δυο βήματα δίπλα μας.

Μικης Θεοδωράκης στο μεσον ο΄ρθιος, μπροστά τοτ ο Μίνως Αργυράκης(σκιτσογράφος) αριστερά ο Γιάννης Σταρίδας κλπ — Μικης Θεοδωράκης στο μεσον όρθιος, μπροστά του ο Μίνως Αργυράκης(σκιτσογράφος) αριστερά ο Γιάννης Σταρίδας δεξιά Γιάννης Ανδρεαδάκης (σκιτσογράφος), Γιάννης Φρουδαράκης μουσικός (και ποδοσφαιριστής)/η κοπέλα η Linzie, Αγγλίδα (1963-64)

Ευχαριστημένοι, που περιορίζαμε τη ζωή μας σε παιγνίδια που μας φαινόταν σημαντικά και έξυπνα, ενώ δεν είχαν καμιάν ευφυία, πρωτοτυπία ή φαντασία. Πίσω από τα φαντασμαγορικά οράματα, που δεν ήταν παρά χαρτιά βαμμένα, πρόχειρα σκηνικά, για το έργο που παιζόταν, νομίζαμε ότι είμαστε πρωταγωνιστές, χωρίς να γνωρίζουμε καλά τον συγγραφέα και τον ρόλο και το περιεχόμενο και τη σημασία του έργου.

Όμως τα γεγονότα άφηναν ίχνη, οι συνδιασμοί προσώπων και σχέσεων και καταστάσεων, δημιουργούσαν πλέγματα, που είχαν γούστο, που δεν τους έλειπε η χάρη και η δροσιά, σαν πίνακας του Πόλακ, σαν να τα σχεδίαζε η τύχη, όμως το αποτέλεσμα είχε ενδιαφέρον και ποιότητα, καθόλου ευτελείς ή ασήμαντες.

Εκδήλωση στην αροαδνη με την ντορα δεξιά Ντόρα Γιαννακοπούλου, από αριστερα δευτερη σειρα Τζίκας Κώστας, Τζανακης Γιώργος, Μανόλης Τσουκαλάς, Τάκης Στουμπίδης

Το συλλαλητήριο για την Κύπρο, έμεινε μονόστηλο στον αθηναϊκό τύπο, κάποια σημειώματα σε τετράδια και βιβλία είναι πιο χαρακτηριστικά, δίνουν το κλίμα της εποχής. Η σύμπτωση έφερε στα χέρια μας το πεζογράφημα της Λείας Χατζοπούλου Καραβία, Ο ΔΡΟΜΟΣ ΤΟΥ ΘΥΜΩΜΕΝΟΥ ΠΟΤΑΜΟΥ, που εδωσε και τον τίτλο στο κείμενο μας , δαιβάζουμε στην πρώτη σελίδα:

Που να βρίσκεται άραγε η συγγραφέας (και ηθοποιός;) ποιοι κρύβονται πίσω από τα ονόματα ; Δεν έχει μεγάλη σημασία, ξεφυλλίζουμε το ωραίο βιβλίο, στην τελευταία σελίδα σημειώνεται:

Ήταν προφανώς ένα ραντεβού, που δόθηκε …για 10 χρόνια μετά !

Να πραγματοποιήθηκε; Απίθανο, τα τανκς της Δικτατορίας ισοπέδωσαν κάθε πολιτική μας αφέλεια και κατάργησαν επαφές και συνατήσεις ρωμαντικές.

Οι φωτογραφίες με τον Μίκη Θεοδωράκη, είναι αυτής της εποχής (1963-64) στο Ηράκλειο με τους φοιτητές, οι εκδηλώσεις αποκτούσαν μεγάλη δημοσιότητα και είχαν απήχηση σ όλους τους ηρακλειώτες. Άφησαν υλικά μνήμης για δεκαετίες, τα φωτογραφικά ρεπορτάζ, που έγιναν από επαγγελματίες (και μοιράστηκαν σ όλους μας), μας ζωντανεύουν τα χρόνια εκείνα και μας οδηγούν σε απολογισμούς και εκτιμήσεις.

Από υποδοχή Θεοδωράκη στην Αθήνα διακρίνονταιΑριστερά από πάνω προς τα κάτω : σύζυγος του Γιάννη Θεοδωράκη, Σταυρος Σταφυλάκης, Γιαννης Θεοδωράκης.στη μέση της πρώτης σειράς Κώστας Γραμματικάκης.Τρίτος από δεξιά στην πρώτη γραμμή, Μανόλης Γκαζής κλπ(1961-64;) — Από υποδοχή Θεοδωράκη στην Αθήνα διακρίνονται :αριστερά από πάνω προς τα κάτω : σύζυγος του Γιάννη Θεοδωράκη, Σταύρος Σταφυλάκης, Γιάννης Θεοδωράκης.στη μέση της πρώτης σειράς Κώστας Γραμματικάκης.Τρίτος από δεξιά στην πρώτη γραμμή, Μανόλης Γκαζής κλπ(1961-64;)

Λείπουν πολλοί, οι καλύτεροι, μπορεί να ΄ταν έτσι τότε, μα οι φωτογραφίες δεν αρκούν να καθαρίσει η εικόνα που είναι θολή και το περίγραμμα λάθος. Μπερδεμένα όλα , μα μέσα από το κομφούζιο των γραμμών του σχεδίου, μπορεί να διαισθανθεί κανείς κάποια αποτελέσματα που σταθεροποιούνται με το πέρασμα των χρόνων.

Ο ρωμαντισμός, η ευαισθησία η ανιδιοτέλεια κι η εντιμότητα, έμειναν από αυτήν τη σειρά των ανθρώπων, οχι παρακαταθήκη μα επιβεβαίωση των δημοκρατικών συνηθειών (και κατακτήσεων) μιας χώρας, που έφτασε να θεωρεί χρήσιμο και αγαθό, ότι πιο ευτελές και χυδαίο χρησιμοποιήθηκε στα χρόνια της Μεταπολίτευσης, για την οικονομική και κοινωνικη άνοδο των(επιφανών και μη) πολιτών .