ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΣΤΗ ΔΥΤΙΚΗ ΚΡΗΤΗ: ΑΓΙΑ ΡΟΥΜΕΛΗ – ΣΟΥΓΙΑ (ΣΦΑΚΙΑ & ΣΕΛΙΝΟ) – Ο ΑΓΙΟΣ ΠΑΥΛΟΣ

ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΣΤΗ ΔΥΤΙΚΗ ΚΡΗΤΗ: ΑΓΙΑ ΡΟΥΜΕΛΗ – ΣΟΥΓΙΑ

 

Το τριήμερο του Αγίου Πνεύματος οδήγησε μια μικρή συντροφιά από το Ηράκλειο δυτικά, Σφακιά και Σέλινο.

Κυριακή πρωί αναχώρηση προς Σφακιά, σε λιγότερο από δυο ώρες φτάσαμε στη Χώρα Σφακίων. Μικρή στάση

στο στο οροπέδιο του Ασκύφου, με τους συγκεντρωμένους οικισμούς του, για να θυμηθούμε το χωριό των Γλυνιάδων,

που κάποτε μας φιλοξένησαν υποδειγματικά. Οι εντυπώσεις είναι ακόμα ζωηρές, το δωρικό ήθος, η εγκαρδιότητα

και η συμπάθεια, δεν αλλοιώνονται με τον χρόνο, ας γυρίζουν ασταμάτητα πάνω κάτω “του κύκλου τα γυρίσματα”.

Μέχρι το λιμανάκι της Χώρας, καμιά αξιόλογη αλλαγή στα τριάντα και περισσότερα χρόνια που είχαμε να το επισκεφτούμε,

αν εξαιρέσει κανείς το δρόμο που είχε σημαντική βελτίωση (διαπλατύνσεις διανοίξεις μικρά τούνελ)και καθιστά σήμερα

το ταξίδι εύκολο και ασφαλές. Το μικρό φέρι – μπόουτ ήταν επίσης κάτι αλλοιώτικο, σύγχρονο, και καθαρό, με όλες τις χρήσιμες ανέσεις,

ακριβείς ώρες αναχώρησης. Προορισμός μας η Αγιά Ρουμέλη, πολύ κοντινός οικισμός , κατάληξη του μεγάλου Φαραγγιού της Σαμαριάς,

που το είχαμε διασχίσει, με μεγάλο κόπο πριν από δεκαετίες. Το μικρο αυτοκίνητο μας μπορούσε να μας συνοδεύσει,

δεν χρειαζόταν να το αφήσουμε όπως παλιά στο λιμάνι της Χώρας.

 

 

Μόλις πατήσαμε στο κατάστρωμα, η διάθεση άλλαξε,

δεν υπήρχαν άλλοι Έλληνες, ανακατευτήκαμε με τους τουρίστες, Παρατηρούσα, τα σκονισμένα σπορτέξ, τα ανοικτόχρωμα

πρόσωπα με σπυράκια ή φακίδες,τα ψάθινα καπέλα των κοριτσιών. Φωνές συγκρατημένες , αδιόρατα χαμόγελα

– μια έκφραση ανακούφισης. Το πλοίο έπλεε παράλληλα και κοντά στην ακτή. Οι κορυφογραμμές στέγες λες γοτθικών

ναών της Κεντρικής Ευρώπης ,ανήσυχες κι επίφοβες.

 

Τα χρώματα που τα ξεβάφει ο ήλιος, ανοίγονται σε πολλά

επίπεδα προς στο βάθος του ορίζοντος, από το σκούρο πράσινο ως το στο αχνό γαλάζιο. Λίγα νεανικά ζευγάρια,

με τρυφερότητα που συγκινεί, περισσότερα ώριμα που έχουν μια ουδέτερη έκφραση αλλά και μεγάλη ομοιότητα

– στην κίνηση, στη στάση – και στα χαρακτηριστικά ίσως (μοιάζουν σιγά σιγά με τον καιρό οι σύντροφοι σκεφτόμουν).

Μετά το Λουτρό, ένα χωριουδάκι που “αναπτύχθηκε”τα τελευταία σαράντα χρόνια, παράδειγμα της υπερβολικής

τουριστικής εκμετάλευσης, το φαράγγι της Αράδαινας, σαν καρβέλι κομμένο σε φέτες. Το Λιμανάκι τς Αγιάς

Ρουμέλης μας υποδέχθηκε εγκάρδια, καμιά αναταραχή κανένα κύμα. Την προηγούμενη φορά (πολλά χρόνια πίσω)

είχαμε καταλήξει σ΄αυτό μετά από την πορεία στο Φαράγγι της Σαμαριάς, που ήταν μεγάλου ενδιαφέροντος

αλλά και εξοντωτικής (για αμύητους ορειβάτες) ταλαιπωρίας. Εύκολα βρήκαμε το κατάλυμα που είχαμε προεπιλέξει,

τα δωμάτια του (Προκόπη)Τζατζιμάκη . Γιατί τώρα καταλήξαμε στους Τζατζιμάκηδες, είναι ιστορία παλιά,

όσο και το σαρκίον μας. Καθ΄ότι ένας από αυτούς ο Στράτος(Τζατζιμάκης), μένει στη μνήμη ζωηρός και

ριζοσπαστικός αριστερός, της εποχής του 65, που εισέβαλε στις πολιτικές συντροφιές μας τότε και αναγνωρίστηκε αμέσως,

ως ένας ανιδιοτελής αγωνιστής ιδεολόγος των πιο καθαρών πολιτικών θέσεων. Είχαμε ακούσει γι αυτόν

(ότι είναι ένας πολύ επιτυχημένος επιχειρηματίας) μα κανείς μας δεν τον έχει δει από τότε (1965). Η συνάντηση με τον αδερφό του Προκόπη,

ήταν πολύ εγκάρδια και σημαντική, μας έδωσε συνέχεια δηλαδή έγκυρες πληροφορίες , για την ζωή και την σταδιοδρομία

του παλιού συντρόφου και φίλου μας. Η Πανσιόν και το εστιατόριο του Προκόπη Τζατζιμάκη, μας φιλοξένησαν την πρώτη μέρα.

 

 

 

Η περιήγηση άρχισε με την διαδρομή προς την έξοδο του μεγάλου φαραγγιού και τον παλιό οικισμό της Αγιάς Ρουμέλης.  Η εικόνες που θυμόμαστε έχουν αλλάξει. Όλα βελτιώθηκαν

από την δεκαετία του 1980, που περάσαμε την Σαμαριά από τον Ομαλό. Συντηρημένα εκκλησάκια, δρομάκια γραφικά και γεφυράκια όπου χρειαζόταν, σχεδιασμένες επεμβάσεις σε

παλιά σπίτια, τίποτα το κακόγουστο – υπάρχουν ίσως ( δόξα τω Θεώ) και θετικές εκπλήξεις σ αυτήν τη χώρα.

 

 

Μια λύση οικδομικά άψογη, τεχνικά άρτια και αισθητικά πολύ καλή επιλέχθηκε για το «στρώσιμο» των δρόμων του οικισμού.  Αντί για άσφαλτο καθιερωμένη η απλό μπετόν, επινοήθηκε

ένα «κροκαλόδεμα» ας επιτραπεί η ορολογία, είναι τσιμέντο άμμος και στρογγυλές πέτρες του ποταμού – που είναι γεμάτος ο τόπος. Λύση απλή και οικονομική

και προσαρμοσμένη στο περιβάλλον ιδανικά.

 

Η έξοδος του φαραγγιού, διευθετήθηκε σωστά,  για να μπορούν οι επισκέπτες να αναπαυθούν

μετά την πολύωρη πορεία (δοκιμασία)

 

Οι πανάρχαιοι τόποι έχουν απομεινάρια των αρχαίων  εποχών, που καλύπτονται από  νεώτερες κατασκευές, στρώματα στρώματα – από αιώνα σε αιώνα.

Ο ναός τους Ταραίου Απόλλωνα, αντικαταστάθηκε από αρχαία χριστιανική Βασιλική, των πρώτων αιώνων – όταν καταστράφηκε (πιθανότα από κάποιον

συντρυπτικό σεισμό) ανοικοδομήθηκε σε μικρό τμήμα της κάτοψης της  μεγάλης εκκλησίας, μικρό παρεκκλήσι. Η Παναγία γιορτάζεται επίσημα σήμερα, μοναδικό

ενδιαφέρον τα μωμαϊκά (ψηφιδωτά) δάπεδα, ότι απέμεινε από την αρχαία Βασιλική.

 

 Η ύπαρξη πολλών αξιόλογων εκκλησιών είναι συνηθισμένη στους παραδοσιακούς οικισμούς της Κρήτης και της Χώρας, εδώ συνατήσαμε αρκετά δείγματα.

Υποδειγματική περιποίηση και εξαιρετική κουζίνα, μας δημιούργησαν καλή διάθεση, για να ξεκινήσουμε κεφάτοι την επομένη πρωί πρωί, για

μεγάλη διαδρομή για τον Ναό του Αγίου Παύλου (12 αιώνα).

Το μονοπάτι παραθαλάσσιο αλλά όχι και τελείως εύκολο όπως μας έλεγαν οι ντόπιοι. Πάνω σε άμμο ή κροκάλες, χρειαζόταν μπαστούνι, που ευτυχώς υπύρχαν

πολλά να διαλέξουμε στο δρόμο.

Σταματήσαμε λίγα μέτρα πριν την εκκλησία του Αγίου Παύλου στο ταβερνάκι του …που είναι πάνω στην άμμο. Ο ιδιοκτήτης , από τον Αη Γιάννη(οικισμό κοντινό)

περιποιητικος και ευχάριστος, μας πρόσφερε αναψυκτικα, ξεκουραστήκαμε λίγο.

Το μικρό κτίσμα έχει ενδιαφέρον και στο εσωτερικό του, ίχνη τοιχογραφιών που θα έγιναν τον  14ο αιώνα ίσως και αρχιτεκτονικές λεπτομέρειες.

Αναζητήσαμε τα βήματα του Απόστολου των Εθνών, εμείς που για χρόνια αναζητούσαμε  τον «άλλον Παύλο, με σφυριά , τσαπράζια, μ΄αστέρι στο μέτωπο…»(*)

νοιώθαμε ότι «του κύκλου  τα γυρίσματα» είχαν  φτάσει πια πολύ χαμηλά – χωρίς κανένα πια περιθώριο.

Στο περιγιάλι αυτό της Αγιάς Ρουμέλης ο Απόστολος των Εθνών πάτησε πρώτη φορά στη Δύση φέρνοντας το μεγάλο μήνυμα του Χριστιανισμού, που το συμλήρωνε με το δικο του τρόπο, καθιστώντας το

παγκόσμιο και αιώνιο: » δὲ μένει πίστις, ἐλπίς, ἀγάπη, τὰ τρία ταῦτα· μείζων δὲ τούτων ἡ άγάπη».(1)

 

 

 

 

Το Γεύμα στο ταβερνάκι της Άμμου ήταν πέραν των προσδοκειών μας, φρέσκο σκορπίδι και μπαρμπουνάκι – ασυνήθιστο για τα οικονομικά μας,(επειδή ήταν βέβαια σε λογικές τιμές)

Το μικρό φουσκωτό μας γύρισε στον οικισμό, γλυτώσαμε την κοπιαστική επιστροφή, πάλι δεν μας εκμεταλεύτηκαν -κόστος σωστό.

Το βράδυ το δείπνο στην ταβέρνα της θάλασσας, πάνω στο κύμα,  ο Ματθαίος Σταυρουδάκης και τα παιδιά του μας πρόσφεραν αλαφρό μενού και γλυκά, ο Τζατζιμάκης πρώτος και ο Σταυρουδάκης μετά

είναι οι πρώτοι επαγγελματίες που πρόσφεραν υπηρεσίες στους επισκέπτες του μεγάλου Φαραγγιού, πουβάρχισαν  να  πυκνώνουν πριν από 40 χρόνια.

Δε αποφασίσαμε ν ανέβουμε στο βενετσιάνικο κάστρο, το αφήσαμε για άλλην φορά.

Ξαναμπήκαμε στο μικρό αλλά καλό Φέρυ, για την Σούγια.

Πληθώρα ξένων τουριστών …κορίτσια κατάξανθα με τοστ και σπορτέξ, παιδιά με μαμάδες και τσιπς , ανέμελοι νεαροί, ατημέλητοι κύριοι( κάποιας ηλικίας) με καπελάκια τζόκερ , σάκοι

εκστρατείας κάθε είδους. Καφέδες παγωμένοι -ντύσιμο χαρούμενο, ανοικτό κόκκινο ή ροζ, ή πορτοκαλί, πολλά  λευκά στιμένα, ξεπλυμένα καφέ και ωχρες , ριγέ καρώ ή εμπριμέ.

Γυαλιά ηλίου μάρκας, τατουάζ που και που σε σημεία απίθανα.

Μαλλιά λυμένα η χτένισμενα ή ατημέλητα στο φόντο ενός τοπίου επιβλητικού, φαράγγια απρόσιτα, κορυφογραμμές επικίνδυνες, ακρογιαλίες απάτητες.

Η Σούγια όπως ήταν πριν λίγα χρόνια, ήπια ευπροσήγορος ειρηνική. Η δυσκολίες  στην εύρεση δωματίου, τελικά καταλήξαμε στον…Παράδεισο (έτσι λεγόταν το κατάλυμα).

Το δείπνο απέτυχε αυτήν το φορά, αφού ανακαλύψαμε την ταβέρνα που πριν χρόνια μας είχε ενθουσιάσει, προτιμήσαμε έτοιμα φαγητά που μας διαβεβαίωσαν ότι ήταν «σημερινά» – αλλά

φευ! ήρθαν από ψυγείο μάλλον ή κατάψυξη.  Ας μην αναφέρουμε το όνομα, μπορεί να ήταν συμπτωματικό – μα ας αποφεύγουμε τα «έτοιμα» όταν δεν γνωρίζουμε καλά.

Δεν είχαμε καιρό για τα αξιοθέατα της Σούγιας, τα είχαμε κάποτε επισκεφτεί, έμενε το βυζαντινο εκκλησάκι της Αγίας Ειρήνης σε ένα κοντινό λόφο πάνω από τον οικισμό. Το κλειδι μας το εμπιστεύτηκε μια κυρία, που έχει επαγγελματική απασχόληση στη Σούγια, έτσι μπορέσαμε να μπούμε και να δούμε το αξιόλογο εσωτερικό του.

Ο ναός αποτελείται από δυο τμήματα, ένα πρόναο, άλλης εποχής και ένα τυπικό σταυροειδή εγγεγραμμένο (σε τετράγωνο) τύπο  βυζαντινής εκκλησίας, πολύ συνηθισμένο

σ όλην την επικράτεια του Βυζαντίου.

Αποχαιρετήσαμε τη Σούγια, μετα από υποδειγματικό πρωϊνο στο Καφέ ΕΡΩΝΤΑΣ-ΔΙΚΤΑΜΟ της παραλίας, μας αποζημείωσε ο ευγενικος καταστηματάρχης, για το αποτυχημένο βραδυνό του άλλου μαγαζιού.

ΕΜΕΝΕ η εικόνα του μεγάλου φεγγαριου του Νότου,  την είχαμε κρατήσει κάπως στην μηχανή μας (φωτογραφία)

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

(*)= Από ποιητική συλλογη «Θεραπων Έρος»εκδόσεις ΝΕΦΕΛΗ 1980

(1)= Α΄προς Κορυνθίους επιστολή του Αποστόλου Παύλου, ύμνος στην αγάπη :

«Η αγάπη μακροθυμεί, χρηστεύεται, η αγάπη ου ζηλοί, η αγάπη ου περπερεύεται, ου φυσιούται, ουκ ασχημονεί,

ου ζητεί τα εαυτής, ου παροξύνεται, ου λογίζεται το κακόν, ου χαίρει επί τη αδικία, συγχαίρει δε τη αληθεία,

πάντα στέγει, πάντα πιστεύει, πάντα ελπίζει, πάντα υπομένει. Η αγάπη ουδέποτε εκπίπτει.»