ΝΙΚΟΣ ΛΟΓΟΘΕΤΗΣ : ΝΙΚΟΣ ΒΕΛΜΟΣ – Ο ΓΥΙΟΣ ΤΗΣ ΑΠΩΛΕΙΑΣ

ΝΙΚΟΣ  ΛΟΓΟΘΕΤΗΣ : Νίκος Βέλμος, το δώρο των εορτών

 

Νίκος Βέλμος, έργο του Κόντογλου
Νίκος Βέλμος( έργο του Φώτη Κόντογλου, κάρβουνο 1923)αναρχικός και χριστιανός, περιθωριακός και στο κέντρο της πνευματικής και κοινωνικής ζωής

Δεν είμαι ασυνήθιστος σε δώρο βιβλίων, από την παιδική μου ηλικία .

Τυχερός λοιπόν, αφού συμβαίνει να ‘ναι για μένα , το μόνο δώρο που με συγκινεί.

Με τα χρόνια βέβαια τα πράγματα τα δυσκόλευαν, γιατί λίγα είναι πια τα έντυπα που μου αρέσουν.

Έτσι οι Φίλοι,που με ήξεραν, απέφευγαν τελευταία τέτοια δώρα, κι όταν μου έφερναν,είχαν επιφυλάξεις, έλεγαν να τα γυρίσω αν δεν μου άρεσαν.

Φέτος, ήταν καλή χρονιά, το πρώτο βιβλίο έφτασε με το ταχυδρομείο, από τον παλιό,φίλο γιατρό αλλά και συγγραφέα Νίκο Λογοθέτη, που αρκετά χρόνια «έβγαζε»το περιοδικό » ΕΠΙΛΟΓΕΣ – Σύμμικτα Λογοτεχνικά και άλλα».

Το βιβλίο του: Νικος Βέλμος, «0 γυιος της απωλείας», έφτασε προχθές, πιο γρήγορα από όσο, περίμενα.

Το βιβλίο του Νίκου Λογοθέτη
Το βιβλίο του Νίκου Λογοθέτη

Μα δεν ήταν απλώς , ένα αναμενόμενο γεγονός, η έκδοση του, ούτε το διάβασα με έκπληξη.

Μετά την πρώτη μέρα το αρχικό ξεφύλλισμα , έσκυψα και “κόλλησα” στο βιβλίο του Λογοθέτη.

Εδώ και χρόνια διαβάζω γρήγορα, σπάνια προσέχω πολύ, προσπαθώ κυρίως να ενημερωθώ , αν το θέαμα έχει ενδιαφέρον.

Όμως εδώ υπήρχε διπλό χτύπημα , το θέμα αλλά και ο τρόπος , δηλαδή η λογοτεχνική διερεύνηση ενός προσώπου, από τα αμφιλεγόμενα και από τα ξεχασμένα της πνευματικής ζωής του τόπου μας.

Από το περιοδικό ΦΡΑΓΚΕΛΙΟ , δείχνει τις προτιμήσεις του ΒΕΛΜΟΥ
Από το περιοδικό ΦΡΑΓΚΕΛΙΟ , δείχνει τις προτιμήσεις του ΒΕΛΜΟΥ ( ΓΚΑΙΤΕ, εννοούσε τον νεανικό , τον ρωμαντικό συγγραφέα)εξώφυλλο ΦΡΑΓΚΕΛΙΟ 12.11.1927

Ο Νίκος Βέλμος, κρητικής καταγωγής ( Βογιατζάκης ο πατέρας Μαρτιμιανάκη η μάνα) ηθοποιός αλλά και ποιητής και λογοτέχνης και ζωγράφος( σκιτσογράφος,κυρίως),είχε φτάσει εδώ  (στην Κρήτη) πριν μερικά χρόνια, όταν ο Γ.Ζ. μας άφησε ( χάρισε) έναν τόμο,του περιοδικού «ΦΡΑΓΚΕΛΙΟ» που το “έβγαζεοΒέλμος”.

Μας είχε εξηγήσει ποιος ήτανε ο εκδότης, μα δεν κινήθηκε καμιά περιέργεια, ωραία κοκκινοδεμένος τόμος, ,έμεινε στην βιβλιοθήκη αχρησιμοποίητος.

Όταν ο Νίκος Λογοθέτης έκανε κάποιες μονογραφίες για τον Βέλμο, στο περιοδικό του , πάλι διαβάσαμε τα κείμενα, μα δεν αντιδράσαμε.

Και ήρθε το πλήρωμα του χρόνου, ο λογοτέχνης και γιατρός φίλος μας, ερεύνησε και παρουσίασε ένα πλήρες πορτραίτο του Βέλμου πολύ ζωντανό, όχι μόνο με μια διείσδηση σε βάθος, μα και έκθεση των πεπραγμένων του, πολύ εκτεταμένη, ´ετσι που ο αναγνώστης να μπορεί να καταλάβει ( να προσεγγίσει) τις πτυχές των έργων αλλά και του χαρακτήρα του πρόωρα χαμένου καλλιτέχνη.

2016-12-22-19-37-52
Από παράσταση του Βέλμου στο Ηράκλειο, 1919 (από το βιβλίο-αρχείο Γ. Μαρκόπουλου)

Μα άραγε τι κρύβει το φαινόμενο Βέλμος; Είναι ίσως ένας θεατρίνος, από τα 15 του χρόνια στο σανίδι, έφηβος γνώρισε την τέχνη που αρχίζει από τη λογοτεχνία και την ποίηση, περνάει στη μουσική και ( κίνηση)το χορό, χρησιμοποιεί τη ζωγραφική και την Αρχιτεκτονική ( σκηνογραφία) και εκφράζεται,με τη φωνή και το σώμα, την υποκριτική τέχνη.

Σε παρεα καλλιτεχνών, ο Βέλμος καθιστός με την τσάντα(μόνιμο εξάρτημά του)
Σε παρεα καλλιτεχνών, ο Βέλμος καθιστός με την τσάντα(μόνιμο εξάρτημά του)

Αφού πέρασε μια αλητεία δυο χρόνων προσγειώθηκε στην τέχνη, ευτύχησε να συναντήσει μεγάλους δασκάλους, να μάθει γράμματα και θέατρο, και τέλος άρχισε να ζωγραφίζει, το σχέδιο μπορεί να μην το διδάχτηκε στο εργαστήριο, μα συνάντησε πολλούς κορυφαίους ζωγράφους, σχεδιαστές, έμαθε πολλά, πέραν του μολυβιού και του κάρβουνου και της σινικής μελάνης .

Ο Νικος Βέλμος στο ΑΣΥΛΟΝ ΤΕΧΝΗΣ, οργανωτικός και πολυτάλαντος, πολυάσχολος/ηθοποιόςκια θιασάρχης με συνεχή απασχόληση/ποιητής και πεζογράφος, μεταφραστης θεατρικών έργων/εκδότης εβδομαδιαιου εντύπου δημιουργός γκαλερί τέχνης κλπ
Ο Νικος Βέλμος στο ΑΣΥΛΟΝ ΤΕΧΝΗΣ, οργανωτικός και πολυτάλαντος, πολυάσχολος/ηθοποιόςκια θιασάρχης με συνεχή απασχόληση/ποιητής και πεζογράφος, μεταφραστης θεατρικών έργων/εκδότης εβδομαδιαιου εντύπου δημιουργός γκαλερί τέχνης κλπ

Το κυριότερο όμως είχε την έφεση την καλλιτεχνική, είχε » την σφραγίδα της δωρεάς» όπως έλεγε κάποτε ένας φωτισμένος Υπουργός Παιδείας.

Δεξιά Νίκος Βέλμος, αριστερα Νίκος Λογοθέτης - σχέδιο Β.Ζ. για το alkman.gr (μικτή τεχνική)
Δεξιά Νίκος Βέλμος, αριστερά Νίκος Λογοθέτης – σχέδιο Β.Ζ. για το alkman.gr (μικτή τεχνική)

….

Το βιβλίο το Λογοθέτη, ανάδειξε μια λησμονημένη μορφή, πρόβαλε έναν αξιόλογο εργάτη του θεάτρου και της λογοτεχνίας και των εικαστικών τεχνών.

Φύσηξε την σκόνη καθάρισε το έργο του, αυτό που μένει βέβαια, αφού η τέχνη του ηθοποιού είναι τελείως εφήμερη – όμως τα γραπτά δεν χάνονται όπως και τα σχέδια του καλλιτέχνη.

15682260_1239634459477377_730592100_o
Νίκος Λογοθέτης, πριν λίγα χρόνια, γιατρός(μικροβιολόγος)ποιητής και πεζογράφος και μεταφραστής αλλά και εκδότης περιοδικού – Ασχολήθηκε και με την γλυπτική (μέλος του επιμελητηρίου των εικαστικών)/πολυτάλαντος, να τον συγκίνησε και γι αυτό ο Νίκος Βέλμος(;)

Κι έτσι οδηγηθήκαμε στο περιοδικό του, εδώ άρχισε να ξεκαθαρίζει ακόμα περισσότερο,η μορφή του, με σχόλια και κείμενα και οργανώσεις εκδηλώσεων και εξομολογήσεις…

Χαρακτικό απο το ΦΡΑΓΚΕΛΙΟ, η αγάπη τουΒέλμου γιατον Σαίξπηρ ηταν μεγάλη - επηρεάστηκε από τον δάσκαλο και μέντορά του Θωμα Οικονόμου
Χαρακτικό απο το ΦΡΑΓΚΕΛΙΟ, η αγάπη τουΒέλμου γιατον Σαίξπηρ ηταν μεγάλη – επηρεάστηκε από τον δάσκαλο και μέντορά του Θωμα Οικονόμου

«Ο γυιος της απωλείας», σιγά σιγά έχανε τα στοιχεία του άτακτου παιδιού, του αμαρτωλού νέου, του παραστρατημένου ανθρώπου – αποκτούσε τις διαστάσεις ενός σκεπτόμενου αισθαντικού καλλιτέχνη, που είναι προσηλωμένος στις ιδέες του, δεν υποχωρεί στον συρμό και τη μικροαστική νοοτροπία και πρακτική.

Είναι αντικονφορμιστής των άκρων, δεν εντάσσεται πουθενά, δεν πειθαρχεί, δεν γονατίζει, καταλαβαίνει κι όσο κατανοεί τόσο επαναστατεί κι αντιδρά.

Η ακανθώδης γλώσσα του ταιριάζει με τις καταστάσεις που κρίνει, μα δεν κυριολεκτεί, παραποιεί και την έκφραση, ενοχλεί εκ προθέσεως, πέραν των δικών του αισθημάτων – πίσω από το εμφαινόμενο( περιεχόμενο) μίσος, υπάρχει ανυπόκριτη αγάπη .

Η αγάπη του για τους συναδελφους του(ηθοποιούς) ήταν χωρίς όρια - σε στήλη του περιοδικου του σχειδαζε και εγραφε αποφθ'εγματα Πραξιτελη Βρατσάνου-παραγνωριμένου μάλλον ηθοποιού
Η αγάπη του για τους συναδελφους του(καλλιτέχνες τςη σκηνής) ήταν χωρίς όρια – σε στήλη του περιοδικού του σχεδίαζε και έγραφε αποφθέγματα Πραξιτέλη  Τσαλίκη-παραγνωρισμένου μάλλον ηθοποιού

Ο Βέλμος είναι ένας προδήλως ( νέο)ρωμαντικός. Το αποδεικνύουν τα ερωτικά κείμενά του, παθητικά και απελπισμένα, ο Βέρθερος (που θα τον ενέπνευσε) δεν έχει πολλές διαφορές,» ο έρωτας θάνατος ενοικεί».

Τα φύλλα του περιοδικού του , είναι αρκετά για τις γιορτές, ο Βέλμος θα μας ταξιδεύει,αυτά τα Χριστούγεννα, ας είναι καλά ο σεβαστός φίλος μας ο Νίκος Λογοθέτης.

Ο Νίκος Λογοθέτης με τον φίλο του Γιώργο Ζεβελάκη - κριτικό της λογοτεχνίας.
Ο Νίκος Λογοθέτης με τον φίλο του Γιώργο Ζεβελάκη – ερευνητή  λογοτεχνίας.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

Ο Νίκος Λογοθέτης,  γεννήθηκε στον Aλμυρό (Μαγησίας)και κατοικεί στην Αθήνα οπου και άσκησε για πολλά χρόνια το ιατρικό επάγγελμά του (στο Κέντρο της).

Λογοτέχνης μεταφραστής δοκιμιογράφος, αλλά και γλύπτης και εκδότης λογοτεχνικού περιοδικού.

Αν κανένας επιθυμείνα προμηθευτεί το βιβλίο, ας μας στείλει μήνυμα, θα βρεθεί τρόπος…

6 σκέψεις σχετικά με το “ΝΙΚΟΣ ΛΟΓΟΘΕΤΗΣ : ΝΙΚΟΣ ΒΕΛΜΟΣ – Ο ΓΥΙΟΣ ΤΗΣ ΑΠΩΛΕΙΑΣ”

  1. Εν πρώτοις ευχαριστώ μέσω του ‘ΑΛΚΜΑΝ» τον κ. Νίκο Λογοθέτη για το ωραίο Χριστουγεννιάτικο δώρο που μου έκαμε. Αναφέρομαι στην μονογραφία: «Νίκος Βέλμος….» όπως επίσης τον ευχαριστώ και για τις παλαιότερες «Επιλογές», σπουδαίο και σπάνιο τώρα πια περιοδικό. Χαίρομαι που επί
    τέλους εκδόθηκε ο «…Βέλμος…». Τον περιμέναμε αφού ήταν γνωστό ότι ο Νίκος Λογοθέτης είχε ασχοληθεί συστηματικά με τον αείμνηστο και παρεξηγημένο Νίκο Βέλμο. Το βιβλίο του μάλιστα κυκλοφορούσε δακτυλόγραφο εκτός εμπορίου, και είχε απο το 2007 υπομνηματιστεί στο αντίστοιχο λήμμα του «Λεξικού της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας» των εκδόσεων Πατάκη. Νάτο λοιπόν τώρα φρέσκο-φρέσκο απο τις εκδόσεις «ΦΑΡΦΟΥΛΑΣ» (::::::::: μάλλον έκδοση του ιδίου είναι, αλλά μου αρέσει και αυτή η πλάκα που τελευταία είναι πολύ διαδεδομένη) για να πλουτίσει την θεατρολογική μας βιβλιογραφία. Με τον Νίκο Βέλμο είχα ασχοληθεί και εγώ προ πολλών ετών, απο τα πρώτα χρόνια των θεατρικών μου σπουδών. Η φώτο που έδωσα στον συγγραφέα είναι απο παράσταση του «Φιλοκτήτη» θαρρώ, που έδωσε στο Ηράκλειο το 1919, με το «Στρατιωτικό Θέατρο’ που είχε ιδρύσει ο Βέλμος ένα χρόνο πρίν. Ο πατέρας του Βέλμου ήταν Ηρακλειώτης και η μάνα του απο το χωριό «Προφήτης Ηλίας»….. Μπράβο Σας!!! αγαπητέ κ. Λογοθέτη και φυσικά και στον «ΑΛΚΜΑΝ» που παρουσίασε το βιβλίο!!!

    Μου αρέσει!

  2. Από το face book και την Σοφία Λ.
    «Ο Βέλμος ήταν ένας πυρακτωμένος μετεωρίτης, ξεκομμένος από κάποιο αστρικό σύστημα, αυτοπυρπολούμενος και κατακαίων» (Τάσος Κόρφης, 1973)

    Μου αρέσει!

  3. Ο Νίκος Λογοθέτης, θεωρώ ότι ανήκει στα ιερά πρόσωπα της σύγχρονης πνευματικής Ελλάδας. Το παράδειγμα και το ήθος του, ένας αλάνθαστος και φωτεινός οδηγός. Χωρίς θόρυβο, ουσιαστικός και απέριττος. Το έργο του για τον Βέλμο, συγκινητικό και υποδειγματικό. Μακάρι και άλλοι να εργάζονταν με τέτοιa ευαισθησία και ευσυνειδησία στο δύσκολο πεδίο της βιογραφίας που έχει, δυστυχώς, τόσο παραμεληθεί στη χώρα μας…

    Μου αρέσει!

  4. Με μεγάλη λύπη πληροφορήθηκα σήμερα τον χαμό του Νίκου Λογοθέτη. Τεράστια απώλεια. Τέτοιοι άνθρωποι όταν φεύγουν από τη ζωή, παίρνουν μαζί τους και μια ολόκληρη εποχή αφήνοντας, δυστυχώς, ένα κενό δυσαναπλήρωτο. Όσοι είχαμε τη χαρά και την τιμή να τον γνωρίσουμε προσωπικά, θα θυμόμαστε πάντα το συγκινητικό, πνευματικό του παράδειγμα.

    Μου αρέσει!

  5. Σας ευχαριστούμε πάρα πολύ, για την ενημέρωση, ο Νίκος Λογοθέτης, ήταν φίλος και συμπαραστάτης, σε πολύ δύσκολες στιγμές. Το μικρό site μας, θα αφιερώσει πολλές «σελίδες» του , στον λογιότατο γιατρό, στον καλλιτέχνη που έφυγε, αθόρυβα όπως έζησε – χωρίς την δάφνη «του Δήμου και των Σοφιστών», μα με την ακριβότερη αγάπη και εκτίμηση αυτών που τον γνώρισαν.

    Μου αρέσει!

Σχολιάστε