ΜΥΡΩΝ ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ _ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ, ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΛΟΓΟΣ

Μυρων Μιχαϊλίδης, φιλόλογος-βυζαντινολόγος

Έφυγε τελευταίος, ο φιλόλογος ο καθηγητής μου στο γυμνάσιο Μύρων Μιχαηλίδης.

Μακριά απ το νησί του περισσότερο από 50 χρόνια, ξεχασμένος από τους συμπολίτες του, έζησε τα τελευταίo καιρό στο Ωρωπό, έφτασε τα βαθειά γεράματα- τα 100 χρόνια.

Γεννήθηκε στο Ηράκλειο, στα 1921 , σπούδασε στη Παιδαγωγική Ακαδημία, διορίστηκε για λιγο στην ενδοχωρα του Ηρακλείου.

Ανησυχο πνεύμα, με εξαιρετικές επιδόσεις στην φιλολογία και ικανότητα γλωσσομάθειας, εγκατέλειψε την έδρα της τάξης του σχολείου, για τα πανεπιστημιακά θρανία , όπου οι επιδόσεις του ´ηταν περισσότερο από ικανοποιητικές. Στρατός( αεροπορία) και διορισμός μετά στο Πρώτο Γυμνάσιο Ηρακλείου ( Πρακτικό).
Ως καθηγητής ήταν εξαίρετος, όχι μόνο με επιστημονική επάρκεια, αλλά με ασυνήθιστη «μεταδοτικότητα» έτσι λέγανε οι πολυάριθμοι μαθητές του, που στοιβάζονταν στις κρύες ακατάλληλες αίθουσες, του Καπετανάκειου Σχολείου.
Μα και η διδασκαλία παρά την απόλυτα επιτυχημένη άσκησή της, δεν κράτησε τον άριστο καθηγητή, που ´ελαμπρε αναμεσα στους πολλούς κουρασμένους, βαριεστημένους και κακοπληρωμένους συναδέλφους του.
Μετατέθηκε – στην Αρχαιολογική α υπηρεσία, τον πιο διακεκριμένο τομέα του ελληνικού Δημοσίου. Ειδικευμένος στην βυζαντινή εποχή, για παρά πολλά χρόνια με γνώσεις και Σοφία ,αλλά και αληθινό πάθος, πρόσφερε στην επιστήμη ,αλλά και τον υπηρεασιακό τομέα του και εξάντλησε την ιεραερχία, φτάνοντας στις κορυφέες θέσεις- η περιοχή της Βορείου Ελλάδος, ηταν κυρίως ο χώρος δράσης του πολλύν καιρό.
Συναντηθήκαμε (1980)τρόπος του λέγειν (μόνο με γραφή ή τηλέφωνο)- ´οταν πέραν των επαγγελματικών μου απασχολήσεων( αρχιτεκτονική), ενδιαφέρθηκα για τον χώρο της δικής τουαρμοδιότητας(λογοτεχνία)και με περίσσεια θάρρους(και θράσους), εξέδωσα μιαν «ποιητική» συλλογή, όπως κάνουν αρκετοί , νεοέλληνες.
Ήταν φυσικό να ζητήσω τη γνώμη του, ας είχαν περάσει τ´οσα χρόνια, ας ήταν πια σε άλλον χώρο( συγγενικό βέβαια), έστειλα το βιβλιαράκι μου στην διεύθυνση του.

Μου απάντησε γρήγορα, με δισέλιδη επιστολή , αυτός ο πολυάσχολος Διευθυντής Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Βορείου Ελλάδος, θυμήθηκε το λιπόσαρκο παιδάκι με τα του γυαλάκια ( δεν φορούσε κανενα άλλο στο 6 τάξιο γυμνάσιο)
που έγραφε ακατάστατα, και δεν νοιαζόταν για την επιμονή παρατήρηση , με κόκκινο μολύβι του καθηγητή του: γράφε πιο καθαρά!
Έδωσε κουράγιο στον επίδοξο στιχουργό, χωρίς να ενοχληθεί από , την έλλειψη μέτρου και την αυθαίρετη επιλογή εικόνων που έιχε επιχειρήσει.
Ο καθηγητής των «ελληνικών»είχε επιστρέψει στα θρανία του Α΄ Γυμνασίου Αρρένων, είχε ξαναπιάσει το νήμα καθοδήγησης των μαθητών του, από εκεί που το είχε αφήσει.
Πριν λίγους μήνες του έστειλα μιαν από τις «ποιητικές» μου προσπάθειες, που είναι ανέκδοτες( και μάλλον θα παραμείνουν)με ένα στιχούργημα αφιερωμένο σε αυτόν.
Τα χρόνια τον είχαν βαρύνει πολύ πια, μου είπε ποσό δύσκολα έπαιρνε την αλληλογραφία του «ποστ ρεστάν», και βέβαια ποσό κουραστική ήταν η ανάγνωση.

Τον ρώτησα γιατί εγκατέλειψε την εκπαίδευση, «δεν μπορούσα να βλέπω τα παιδιά, που δεν μπορούσα να βοηθήσω,´οπως και ´οσο έπρεπε»είπε καιτην φωνή του την σκοτείνιασε κάποια λύπη.
Όταν τον πληροφόρησα για φίλους του που έχουν φύγει, εσείς ευτυχώς φτάσατε μακριά…παρατηρησα με περισσήν αφέλεια.
«Δεν ήταν επιλογή μου» απάντησε κοφτά , έκρυψε την κάποιαν ενόχληση του, μέ ένα χαριτολόγημα – δεν του έλειπε ποτέ το χιούμορ, ο Βάνιας συλλογιζόμουν, ηταν σαν κακοχυμένος λουκουμάς, η φράση δεν έσβηνε ούτε η εικόνα του πολύ πρόωρα χαμένου κοινού μας φίλου.

Είχα την τύχη να συναντήσω τρεις επιφανείς φιλολόγους, κατά σύμπτωση ήταν της ίδιας γενιάς : ο Μιχαηλίδης, ο , ο Αλεξίου,ο Τζωρτζακάκης , οι δυο πρώτοι υπηρξαν δάσκαλοί μου, με έμαθαν γράμματα και γραφή, τους αναφέρω χωρίς τα μικρά τους ονόματα, ο καθηγητής κάποτε δεν επιδέχονταν οικειότητες μικρού ονόματος, ας ήταν και οι τρεις τόσο υψηλού αναστήματος, τόσο μεγάλης προσφοράς και Σοφίας που τους έπρεπε η πλήρης αναφορά, αφού και τα επίθετα τους ήταν κοινότατα- κάποτε ονομάζαμε μονολεκτικά και με άθλια παρατσούκλια τους ταλαίπωρους δασκάλους μας ( ο Μπακάλης-γυμνασιάρχης),ο μπούλης φιλόλογος, ο Τρίχας , γυμναστής κλπ).

Ο Μιχαηλίδης, ο αδύνατος, νευρώδης αλλά χωρις εξάρσεις, κατάφερνε να πειθαρχήσει τους μαθητές του, που οι περισσότεροι περί άλλα ετύρβαζαν, το ποδόσφαιρο και τα κορίτσια συγκινούσαν τους κουρεμένους με μηχανή έφηβους, που πέραν της αθλητικής εφημερίδας δες είχαν δει άλλην – και να ανοίξει το δρόμο στα γράμματα, σε δυο τρία παιδιά που είχαν έφεση.

Αντί για ένα γαρούφαλο, παραδοσιακής μορφής στίχος,που να του ταιριάζει, θα σκεφτόταν: ήταν λίγα τα χρόνια που αφιέρωσα στα παιδιά, μα δέν πήγαν τελείως χαμένα.

ΚΑΣΤΡΟ (ΗΡΑΚΛEΙΟ)

                          Στον : Μύρωνα Μιχαηλίδη,βυζαντινολόγο

Πόλη της μνήμης και της θύμησης
τις πόρτες σου Αρχαγγέλοι τις φυλάνε
είναι της Δύσης – της Ανατολής
ή στο Βοριά και το Νοτιά μας πάνε

Κάστρο της Κρήτης απροσκύνητο
στις τάπιες που χαθήκαν αντρειωμένοι
ο Έρωτας τις νύχτες κάνει πόλεμο
και δεν υπάρχουν νικητές και νικημένοι

Κάστρο μες τα στενά δρομάκια σου
πλήθος πολύχρωμο κινείται μάνι – μάνι
γυμνόστηθες κοπέλες της Κνωσού
κάνουν παρέα με τους ναύτες στο λιμάνι

Χαμένοι μέσα στο συνωστισμό
στους επισκέπτες που δεν ξέρουν που να πάνε
στιχάκια γράφουν που δεν έχουν τελειωμό
αυτοί που τους καημούς τους τραγουδάνε

Σαρώνει νύχτες τα σοκάκια σου
ο Λυβικός νοτιάς, θαμπώνει το φεγγάρι
και βγαίνουν οι βυζαντινοί αρχόντοι σου
κι ο Μπαρμπαρόσα κι οι Σαρακινοί κουρσάροι

Κι όταν κτυπήσουν τα μεσάνυχτα
απ την καμπάνα σου προστάτη σου αγίου

ο Μοροζίνι θ΄ αγορεύει και θα συζητά
πως θα νικήσει τους εχθρούς του βασιλείου

Πριν φέξει ένα μπεγίρι χλιμιντρά
του καπετάνιου θα ναι του Μιχάλη
ή τ΄άγιου το φαρί τους Τούρκους κυνηγά
που τρέμουν μην τους πάρει το κεφάλι

Εδώ ο Δομίνικος με το Δαμασκηνό
κι όλοι οι ζωγράφοι του Μεγάλου Κάστρου
των ορθοδόξων χρωματίσαν τον καημό
ψηλώσαν της χριστιανοσύνης τ΄άστρο

Κρυμμένες οι παλιές σου αρχόντισσες
που κατοικούν σε σπίτια με μπαλκόνια
ακούνε μουσικές του Μάνου μαγικές
και της αγάπης συλλογίζονται τα χρόνια

Νεράϊδα που στο πέλαγος κοιτάς
θαλασσοπούλια παίζουν στην ποδιά σου
και συνορίζονται ο Νοτιάς με το Βοριά
ποιος να χαϊδέψει τα σγουρά μαλλιά σου

 Η υπουργός Πολιτισμού κ. Λίνα Μενδώνη για τον βυζαντινολόγο Μύρωνα Μιχαηλίδη

​»Ο Μύρων Μιχαηλίδης υπήρξε από τους πρωτεργάτες της διαφύλαξης της πολιτιστικής κληρονομιάς του Βυζαντίου στη χώρα μας. Αφοσιωμένος, συνεπής και ακάματος, συνετέλεσε σημαντικά στην αποκάλυψη, προστασία, αποκατάσταση και ανάδειξη πολλών βυζαντινών και μεταβυζαντινών μνημείων και αρχαιολογικών χώρων της Ελλάδας. Από το 1960 που εργάστηκε για πρώτη φορά στην Αρχαιολογική Υπηρεσία, εξάντλησε τίτλους, διακρίσεις και την ιεραρχία. Κατέχοντας τη θέση του Εφόρου Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Θεσσαλονίκης, το ενδιαφέρον του στράφηκε στα μνημεία της Μακεδονίας. Ως πρώτος διευθυντής της Διεύθυνσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων, προϊστάμενος της Διεύθυνσης Συντήρησης Αρχαιοτήτων και αναπληρωτής Διευθυντής του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου, ο Μύρων Μιχαηλίδης τίμησε την επιστήμη, την Αρχαιολογική Υπηρεσία και το Υπουργείο Πολιτισμού. (…)»