(πριν από 36 χρόνια)
ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΠΑΡΛΑΜΑΣ :
«ΑΠΟ ΤΗΝ ΖΩΗ ΤΩΝ ΛΕΞΕΩΝ»
Τον ξέρουμε από την νεανική ηλικία, φιλόλογος στον ΚΟΡΑΗ, μα δεν είχαμε σε μεγάλη εκτίμηση το Γυμνάσιο, που απευθυνόταν στους εύπορους Ηρακλειώτες, όσοι είχαμε «θετική» κατεύθυνση, δηλαδή το λεγόμενο «πρακτικό»Καπετανάκειο .
Όμως όταν χρειαστήκαμε φροντιστήριο, ψάξαμε αρκετά μέχρι να εντοπίσουμε τον πιο κατάλληλο, ήταν ο Γ. Ξηρουδάκης, Διευθυντής του Κοραή, διακεκριμένος μαθηματικός, με σπουδές και εργασίες.
Δέχθηκε να μας προετοιμάσει για τις δύσκολες εισαγωγικές εξετάσεις στο ΕΜΠ , μαζευτήκαμε τρεις, και μας ήρθε πάμφθηνα- τόσο,που να αντέχουν τα φτωχικά βαλάντια των οικογενειών μας.
Αργότερα με την κόρη του τη Λιάνα, βρεθήκαμε στην ίδια ευρεία (αριστερή) συντροφιά , και σε πιο στενή επαφή, αφού ίσως και λόγω καλλιτεχνικών μου απασχολήσεων, εντάχθηκα στον πολύ συνεκτικό κύκλο της (4 κοριτσιων), που συγκατοικούσαν κάπου στην Κυψέλη.
Λίγο μετά στο Ηράκλειο, δεν κατάλαβα καθόλου πως, παρακολουθούσα την παρέα ενός πνευματικού κύκλου κυριών ( κάποιας ηλικίας)η σύζυγος του φιλολόγου η Βέρα (;) , η Μαλλιαράκη, η Φιοράκη κ.α. Μου έκανε εντύπωση, το υψηλό επίπεδο και η απόσταση από τις επαρχιώτικες συνήθειες.
Όταν κάποτε μονιμοποιήθηκα στην Κρήτη, χωρίς καμία ιδιαίτερη επαφή με τον καθηγητή του Γυμνασίου, αισθανόμουν κάποια οικειότητα όταν τον συναντούσα, κι όταν Στην Βικελαία, έγινε Έφορος ο Νίκος Γιανναδάκης, ο δάσκαλός του ήταν πάντα, όποτε τον επισκεπτόμουν, στο γραφείο της Βιβλιοθήκης.
Ένα εξαιρετικά σπάνιο βιβλίο, έφτασε στα χέρια μας τε λευταία: «Η ζωή των λέξεων» του σεβαστού δασκάλου Με νέλαου Παρλαμά. Θα προσπαθήσουμε να ξεπεράσουμε την δυσκολία να σχολιάσουμε κείμενα του γνωστού Ηρακλειώτη φιλολόγου, που έμαθε σε πολλούς συμπολίτες μας γράμματα και η παρουσια του μόνο για τους άλλους όλους αν δεν πρόσθετε γνώσεις ωστόσο χάραξε μια γραμμή σ’ ένα επίπεδο ψηλότερο που αγωνιζόμαστε να φτάσουμε. Η σημασία της συλλογής των κειμένων αυτών, που είναι μια σειρά ανεκδότων ετυμολογικών, δεν προσδιορίζεται από το αντικείμενο τους μόνο, αλλά κυρίως από τον τρόπο με τον οποίο δίδεται η ανάλυση των λέξεων.
Ο φιλόλογος χωρίς να υποχωρεί ή να απομακρύνεται από
την επιστήμη του, εκλαϊκεύει, προσφέρει «εύκολη γνώση», όπου πιστεύει χώρις να απλοποιεί , χαριτολογεί χωρίς να ξε πέφτει. Ο λόγος του αναδεικνύει τις αρετές του δασκάλου, που δεν θέλει νά΄ναι βλοσυρός και μακρυνός και πληκτικός, «επιστημονικός» και «σοβαρός».
Οι ιστορίες του είναι αληθινές, με πλοκή, με στόρι όπως λέμε σήμερα, με εκπλήξεις, με εικόνες οικείες και καθαρές με πηγαίο και ελκυστικό χιούμορ. Η κομψή και κίτρινη και παράδοξη φιλολογία φαίνεται μεταμορφωμένη στο βιβλίο του Μ.Π. ντυμένη με ευχάριστα θερμά χρώματα και ελαφρά μακιγιαρισμένη, χαμογελαστή και χαριτωμένη. Οι λέξεις δεν είναι «ωραία άνθη της πέτρας», απολιθώματα μα πλάσματα που σφίζουν ζωή και κίνηση.
«Οι λέξεις είναι ψάρια στο νερό Χιλιάδες μαζί κολυμπούν η και μόνα τους
με φιγούρες περίπλοκες ή ολόισια στο στόχο.
Κάτι ψάχνουν να βρουν είναι βέβαιο …να προλάβουν – γιατί έχει νόμους σκληρούς
το νερό. Το μικρότερο ψάρι πάντα κινδυνεύει».
Διαβάζω τον νέο ποιητή Γιάννη Βαρβέρη από την συλλογή του «Αναπήρων πολέμου» και αισθάνομαι ανησυχία. Καταφεύγω στο ‘ Γιάννη Πατίλη, έναν άλλο της λεγόμενης γενιάς του 70. «ΑΠ’ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΛΕΞΕΙΣ που συναντώ
παρακολουθώ τις πιο όμορφες Τις πιο λεπτές τις πιο σφικτές τις πιο νέες.
Τις φαντάζομαι γυμνές, κυριολεκτικές. Δίχως επίθετα και σαχλαμάρες. Τις περιμένω αργά το μεσημέρι όταν επιστρέφουν ανέμελες και ξεμοναχιασμένες».
O Μ. Παραλμάς είναι ένας κομπέρ της πασαρέλας, μας παρουσιάζει κάθε λέξη με το παρελθόν και το ιστορικό της, περιγράφει τα χαρακτηριστικά ,την ομορφιά της σαν έμπειρος παλαιός εραστής, μας δείχνει αυτό που δεν διακρίνεται αποκαλύπτει αυτό που δεν φανταζόμαστε. Ανασύρει την άσπιλη σάρκα κάτω από τις φθορές, μας τις παραδιδει παρθενικές και αθώες.
Οταν αύριο τις βιάζουμε θά έχουμε και περίσκεψη και αιδώ.
ΑΛΚΜΑΝ 