(Εκδρομή από Ηράκλειο 17-21 Ιουνίου)
ΤΟ Αιγαίο θέλει πλεούμενο για να το διασχύσεις και καιρόν αρκετό και χρήματα ,για να το δεις. Μα δεν ειχαμε πλοίο ούτε βάρκα κι ο καιρός, δεν μας περισσεύει, ούτε αρκετά λεφτά στο κεμέρι μας. Έτσι πετάξαμε στον ουρανό (με eagian προφανώς) και προσγειωθήκαμε κοντά στα Ρηχά Νερά, μιαν καταγάλανη ακτή της νήσου που κάποτε προστάτευε ο χωλός Θεός των Ελλήνων – γρήγορα άνετα και φτηνά.
Εκδρομή που μας πρόσφερε η κ. ΔΕΡΜΙΤΖΆΚΗ , και το ταξιδιωτικό Πρακτορείο της οδού Χάνδακος, που κάποτε συγκέντρωνε τα δικηγορικά γραφεία του Ηρακλείου και σήμερα μπαρ και εστιατοριάκια κάθε είδους).
Πρώτη έξοδος από το σπίτι μετά από δύο χρόνια πανδημίας , πετούσαμε αληθινά, ενώ το μεγάλο σκάφος φαινόταν ακίνητο, κι ακουγόταν να βρυχάται, σαν θηρείο που ενοχλείται από την χαρούμενη διάθεσή μας, τις φωνές και τα γέλια μας.
ΠΕΜΠΤΗ 17.6.2021
Η πρώτη διαδρομή το πρωί, έδειξε χαμηλούς ( γλυκούς )λόφους, πεδιάδες κίτρινες, απέραντες δαντελωτές( έτσι τις λέμε όλοι)ακρογιαλιές .Πολλοί οικισμοί, σπίτια χαμηλά, ‘εως δυώροφα, όλα παραδοσιακής στέγασης, με κεραμίδια ( βυζαντινά δηλ.»ρωμαϊκά, όπως τα λέμε σήμερα).Η νοσηρή «επαγγελματική» μου ματιά(αρχιτεκτονική), διαπίστωνε μικρές ατέλειες, που μου χαλούσαν την γενική, καλή εικόνα. Ακόμα το χρώμα, με έκανε να έχω απορίες και ενστάσεις, το παράκαναν στο τσιμέντο, σκεφτόμουν- αν και ανήκω σ αυτούς που εκτιμούν το οικοδομικό αυτό υλικό, που χρησιμοποιήθηκε ευρύτατα στη χώρα μας, με αγαθά αποτελέσματα, όταν το σεβόμαστε, και ανεκτά ακόμα κι όταν το χρησιμοποιούμε εναντίον του περιβάλλοντος( αυθαίρετη δόμηση)
Ο ΦΙΛΟΚΤΗΤΗΣ
Πρώτη έγνοια βέβαια ήταν οι αρχαιολογικοί τόποι, και πιο εύκολη η επίσκεψη στα ιερά τελεστήρια μυστηρίων των Καβείρων(για την καρποφορία και την γονιμότητα).
Στην άκρη του πρώτου μεγάλου οριζοντίου επιπέδου του ναού των Καβείρων, αρχίζουν πλάγια σχιστολιθικά πετρώματα, δημιουργώντας μια ανώμαλη κι επικίνδυνη κλίμακα προς τη θάλασσα. Μια εγκάρσια προς την ακτή σχισμή, μας επισημαίνει μια σπηλιά, που ο έντυπος οδηγός μας, την χαρακτηρίζει ως το άντρο του Φιλοκτήτη . Είναι υπόγεια με δυο εισόδους και εξαιρετικά δύσκολης πρόσβασης, ακόμα και για νέους έμπειρους ορειβάτες. Όμως πήραμε μια ιδέα για τον χώρο,που δέκα χρόνια περιορίστηκε( εξορίστηκε) ο βασιλιάς πόλεων της Θεσσαλίας.
Ο μύθος επεξεργασμένος από τον τραγικό ποιητή ( Σοφοκλή) έφτασε ως τις μέρες μας, ως μνημείο , της μεγάλης ποίησης, που διδάσκει τους νέους, την αξία της εντιμότητας, της αξιοπρέπειας,του υψηλού ήθους.
…
Όταν πλησίασα την σκοτεινή τρύπα της εισόδου, μπορούσα να ακούσω τους βόγκους του ομηρικού ήρωα, και την απαίσια οσμή ( βρώμα), από την βαθιά πληγή, που του προκάλεσε, ο τρομερός όφης.
Οι κατάρες για τον γιό του Σίσιφου ( έτσι ονόμαζε τον πανέξυπνο και παμπόνηρο Οδυσσέα -2)και του αρχιστράτηγου των Ελληνων (Αγαμέμνονα), με τρόμαζαν…
Θυμήθηκα, ολόκληρη την περιπέτεια, τον χρησμό του Έλενου, που ο Οδυσσέας κατάφερε να παγιδεύσει και να οδηγήσει στο στρατόπεδο των πολιορκητών της Τροίας , δεν θα έπεφτε ποτέ το Κάστρο του Πρίαμου, αν δεν χρησιμοποιούσαν τα (θεϊκής κατασκευής) ´οπλα του Ηρακλή.
Μα τα είχε ο Φιλοκτήτης, που εγκατέλειψαν, μόνον κι έρημο στη Λήμνο, με πρόταση του Οδυσσέα και του Αγαμέμνονα, να πονάει ,να πεινάει και να φωνάζει και να ωρύεται. Είχαν περάσει δέκα χρόνια, ο Οδυσσέας, προσφέρθηκε να βοηθήσει, αν και ήξερε τις διαθέσεις του ταλαιπωρημένου Φιλοκτήτη. Ο τρομερός βασιλιάς της Ιθάκης, ο πανέξυπνος ήρωας των Ελλήνων, δεν είναι σε αυτήν την τραγωδία του Σοφοκλή, ο γιός του Λαέρτη, που ξέρουμε τόσο καλά, από τα σχολικά μας βιβλία, και την Οδύσσεια, μα παιδί του Σύσσιφου (κι εγγονός του Αυτόλυκου), του πιο «αμαρτωλού» του κάτω κόσμου, που πίστευαν τότε .
Ο Πολυμήχανος βασιλιάς της Ιθάκης, θα ζητήσει την βοήθεια του νεαρού Νεοπτόλεμου, γιου του Αχιλλέα, που είναι απονήρευτος και γενναίος και θέλει να συνεχίσει τους αγώνες του πατέρα του, να βοηθήσει στην εκπόρθηση της Τροίας, δεν θα δυσκολευτεί πολύ να πείσει τον άπειρο πολεμιστή.(3)
Το σχέδιο του Οδυσσέα είναι, να μην παρουσιαστεί ο ίδιος, αλλά μόνος ο Νεοπτόλεμος, που εύκολα θα παγίδευε τον εξαντλημένο Φιλοκτήτη, με ψεύτικες υποσχέσεις και παραπλανητικά λόγια.
Κι έτσι έγινε, ο αποκλεισμένος στη Λήμνο βασιλιάς, παρέδωσε για λίγο το τόξο του Ηρακλή στον νέο , να το δει και να το δοκιμάσει, κι ´οταν αρνήθηκε το του το επιστρέψει, έγινε έξαλλος από τον δίκαιο θυμό του.
Ο γιος του Αχιλλέα, δεν άντεξε για πολύ, τις έντονες διαμαρτυρίες και την πίεση του αδικηθέντος τραυματία, που πονούσε ακόμα κι ´εζεχνε, λόγω του ανίατου τραύματος.
Δεν μπορούσε να διαπράξει τόσο μεγάλη αδικία ( ατιμία), για κανένα λόγο, ούτε για την Νίκη των Ελλήνων.
Γύρισε τα όπλα του Ηρακλή, στον Φιλοκτήτη, για να μείνει στην μνήμη των ανθρώπων, το παράδειγμά του : κανένας λόγος, όσο σοβαρός κι αν είναι δεν μπορεί να δικαιολογήσει την αδικία και την ατιμία.(2)
Η Λήμνος, είναι δεμένη τόσο,σφικτά και άρρηκτα με τους μύθους της αρχαιότητας, έτσι που και οι κρίσιμες στιγμές της νεότερης ιστορίας,να μην έχουν μεγάλη σημασία.
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 18.6.2021
Την άλλη μέρα στην κεντρική παραλία των Ρωμιών, όλα καθαρά και τακτοποιημένα καφέ, εστιατόρια,μπαρ, το Μουσείο, το κτίριο της Διοίκησης…του 1912..
Το κάστρο ψηλό επιβλητικό επίφοβο, στην Δυτική άκρη.
Αποφασίσαμε την άνοδο, μετά από αρκετή σκέψη, παραήταν ψηλό, για την αντοχή μας.
Τα σκαλοπάτια φόβιζαν, οι τοίχοι κρεμόταν στα κεφάλια μας, τ αγκάθια δεν σεβόταν τη φτενή επιδερμίδα μας.
Μα δεν υποχωρήσαμε, οι νέοι προσπερνούσαν, ενώ μετρούδαμε σκαλοπάτια και βήματα, τα καταφέραμε στο τέλος- αφήνοντας την πιο απόκρημνη ντάπια, για να απολαύσουμε το επιβλητικό θέαμα της Δύσης.
Η καταχνιά, από τους υδρατμούς της θάλασσας, περιόρισε την οπτική καθαρότητα, όμως στο βάθος ξεχώριζε το Άγιον Όρος( η χερσόνησος του Άθω).
Κατεβήκαμε πιο γρήγορα, ήταν ένα τεστ καρδιάς( κοπώσεως), μας πληροφόρησε, ο γιατρός της συντροφιάς.
Παρατήρησα έναν σπόνδυλο αρχαίας Δωρικής κολώνας, εντοιχισμένο στις τοιχοποιίες, οι αρχαιολόγοι είναι λίγο απρόσεκτοι φαίνεται, να ναι από το ιερό των Καβείρων ;
ΣΑΒΒΑΤΟ 19.6.2021
Μπάνιο στα ρηχά νερα, δίπλα( εν συνεχεία) στην παραλία των Ρωμιών. Πρώτα ομπρέλα και ξαπλωτούρα καθαρές, κόστος ένα αναψυκτικό η γεύμα μετά. Άμμος, πολύ ρηχά ( γι αυτό)ζεστά νερα, ίχνη ρύπανσης, στην επαφή του νερού με την ακτή, μας φόβισε. Δεν ήταν ρύπανση αλλα λιλιπούτεια φύκια ανοιχτόχρωμα λαμπερά, καθαρά- βρωμιές από το Ελλήσποντο, θα φτάσουν τις επόμενες μέρες(όπως μάθαμε μετά την επιστροφή).
Το φαγητό αρκετά καλό, τιμές λογικές, το ξενοδοχείο κοντά (ΗΦΑΙΣΤΟΣ), για μεταμεσημεριανή ανάπαυση.
Η μεγάλη πορεία ( ανάβαση) μας στον λόφο Κάκαβο δεν ήταν αναμενόμενη, μετά το κάστρο, δεν περιμέναμε κι άλλο » τεστ κοπώσεως», κι ομως μας περίμενε κι ήταν …εξοντωτικό: 1300 σκαλοπάτια, σ ένα τοπίο μ αγκαθωτά βράχια κι σπηλιές κρεμασμένες στο ουρανό. Η Εκκλησία, ένα χαμηλό περιτοίχισμα , χωρίς σκεπή , λίγες εικόνες και ιερά σκεύη.
Γιορτάζει μια φορά τον χρόνο και γίνεται μεγάλο πανηγύρι. Ένας τέτοιος υπαίθριος ναός, στα αρχαία χρόνια, οδήγησε τον Φιλοκτήτη στην…εξορία. Πλησίασε απρόσεκτα, παραπάτησε, θα΄ριξε κανένα ιερό σκεύος, διέπραξε την ιεροσυλία-και η Θεά τον τιμώρησε με το φίδι.
ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ
Δεν υπάρχει σημαντικός αρχαιος τόπος χωρίς » κοίλον» Θεάτρου – πλην Κρήτης ( τωρα μάθαμε ανασκάπτεται κάποιο Ρωμαϊκό στην Γόρτυνα).
Στην Λήμνο, παρά τα ελάχιστα στοιχεία, τις καταστροφές, η αρχαιολογική σκαπάνη αποκάλυψε σημαντικό μνημείο ένα αρχαίο Θέατρο, και το κυριότερο το αναστύλωσε σε σημαντικό βαθμό, ώστε να έχουμε μια λειτουργική εικόνα του σήμερα. Τα μαρμάρινα κατάλοιπα ( αρχιτεκτονικά στοιχεία) δείχνουν την παλιά αίγλη Και την λαμπρότητα της κατασκευής. Οι φύλακες προσφέρουν πολύτιμες Πληροφορίες, ως έμπειροι…ξεναγοί.
Το ιερό της Αρτέμιδος δεν ήταν ανοικτό, ούτε ο χώρος της αρχαίας Ηφαιστείας.
ΠΕΡΙΗΙΉΓΗΣΗ στους οικισμούς
Γυρίσαμε χωριά και οικισμούς, μνημειακό σύνολο είδαμε στον Κοντιά , που διατηρεί πολλά αρχοντικά των αρχών του 20ου αιώνα, που ίσως είχε οικονομική άνθιση ( ανάπτυξη) το νησί.
Παντού χαρακτηριστικά νεοκλασικά στοιχεία, κι η πέτρα των ιζιματογενών πετρωμάτων που χρωματίζουν τον ηφαιστιογενή τόπο. Η υφή των λίθων, μοιάζει τόσο πολύ με του τσιμεντοκονιάματος, που νομίζαμε πως κυριαρχεί το μπετον, κι είναι νεώτερα τα κτίρια και τσιμεντόλιθοι οι επιμελώς λαξευμένοι λίθοι.
Το υλικό, μαλακώτερο από άλλα πετρώματα , ασβεστολίθους και μάρμαρα και σε μικρό πάχος , δεν επέτρεπε την λάξευση των γνωστών στηριγμάτων των νεοκλασικών εξωστών ( φουρούσια) Και απλούστευσε την μορφή και διευκόλυνε την χάραξη ( λάξευση).
Ανάγλυφα κι άλλα διακοσμητικά είναι περιορισμένα.
Σε ορισμένα χωριουδάκια διασώζονται λαϊκά σπίτια, απλής μορφής και ενδιαφέρουσας κατασκευής. Ίσως είναι κατάλοιπα άλλων εποχών, όταν η ΛΉΜΝΟΣ αποτελούσε φέουδο διαφόρων κατακτητών . Οι καταστροφικοί συχνοί σεισμοί , δεν άφησαν τίποτα όρθιο, από τον οικοδομικό ιστό των οικισμών, ούτε των μνημείων.
προσαρμοσμένη απόλυτα στο περιβάλλον
ΟΙ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ
Οι εκκλησίες που είναι τα μοναδικά αρχιτεκτονικά κτίσματα που διατηρούνται,πλην κατοικιών, είναι των αρχών του 20ου αιώνα , ή λίγο πριν, οι περισσότερες και ασυνήθιστα μεγάλων διαστάσεων , για τα μεγέθη των χωριών και των μικρών πόλεων.
Δεν συναντήσαμε καμιά με βυζαντινούς θόλους, όλες τρίκλιτες με στέγες και συνήθως με κολώνες δωρικές ( χωρίς ραβδώσεις) στις προσόψεις . Στις πιο μεγάλες εκκλησιές, εσωτερικοί κίονες κορυνθιακοι ή Ιωνικοί , τα αποτελέσματα είναι εξαιρετικά, η απλούστευση κι η λιτότητα ταιριάζουν με το ήπιο τοπίο των κίτρινων χαμηλών λόφων.
ΟΙ ΜΕΓΑΛΟΙ (ΑΝΕΜΟ)ΜΥΛΟΙ
Όπως σε πολλά νησιά του Αιγαίου, κι εδώ πετρόκτιστοι ανεμόμυλοι,χαρακτηρίζουν και σηματοδοτούν το τοπίο, δείχνουν το είδος των γεωργικών απασχολήσεων και την ευμάρια (κάποτε)των κατοίκων.
Για πολλούς αιώνες άλεθαν στάρια και σουσάμι, από την αρχαιότητα η Λήμνος ήταν ο σιτοβολώνας της Αθήνας. Σε σημεία που είναι έντονοι οι άνεμοι, κατά συστάδες, οι αμεμόμυλοι παραξενεύουν τους επισκέπτες με την στρογγυλή κάτοψη και το μητερό σκούφο τους.
Στον Κοντιά, πλήρως ανακαινισμένοι, σαν μεσαιωνικοί Ιππότες που ετοιμάζονται για επίδειξη, ο ένας πίσω απ τον άλλον, αναμένουν τα τριγωνικά φτερά τους. Ο Ιππότης της ελεϊνής μορφής, κι ο πιστός του Σάντσο, δεν θα φοβηθούν να τους αντιμετωπίσουν, ας είναι πιο πολλοί και τόσο ψηλοί και γενναιοι.
Ο ΠΡΏΤΟΣ ΜΕΓΆΛΟΣ ΠΌΛΕΜΟΣ
Δεν αποφύγαμε την επίσκεψη σε ένα από τα μεγαλύτερα νεκροταφεία του Α Παγκοσμίου Πολέμου ( 1914-16) της χώρας μας. Ξέρουμε πως πολλοί λαοί , τιμούν του πεσόντες στις μάχες, και τους ήρωες τους. Δεν φανταζόμαστε πως θα αναγκαζόμαστε να γυρίσουμε στις πικρές μνήμες, και στις δικές μας εθνικές περιπέτειες , αφού η Ελλάδα τότε δεν μετείχε στις επιχειρήσεις .
Δεν συμμετέσχε, πλήρωσε όμως πιο ακριβά ίσως απ όλους, την ουδετερότητα της, που ήταν συγκεκαλυμμένη…γερμανοφιλία.
Μα, ας μην ξυσουμε πληγές, η σύγκρουση της Καλλίπολης κι η μεγαλη ήττα της Αντάντ , θα οδηγήσει στην εσωτερική δική μας σύγκρουση, στο χειρότερο διχασμό, που γνώρισε η χώρα μας – δεν ήταν ο πιο αιματηρός, μα ο πιο επικίνδυνος , για την ύπαρξη της. Δημιουργησε τον Κεμάλ και την νέα Τουρκία, που καταλαβαίνουμε καλά σήμερα τι σημαίνει.
Στο καταπράσινο χαλί , λες και ξετύλιξαν ένα ταπέτο με γκαζόν από το Χάιντ Παρκ, ήταν τοποθετημένες με προσοχή και τάξη εκατοντάδες πλάκες, Βρετανών ( από Ινδία και Καναδά ως Αυστραλία), Γάλλων, Ρώσων κλπ.
Χωρισμένοι κατά γειτονιές λογω θρησκειών.
Όλοι νέοι από 19 έως 25 χρόνων, όπως σ όλες τις πολεμικές συγκρούσεις κάθε εποχής
ΤΟ ΓΕΟΓΙΚΟ ΠΑΡΚΟ – ΤΑ ΘΑΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΗΦΑΙΣΤΟΥ
Στο ακρωτήρι Φαλακρό, ένα εξαιρετικά σπάνιο γεολογικό φαινόμενο, σημαδεύει την ηφαιστιακή προέλευση του νησιού και μας μεταφέρει στους μύθους και τις πανάρχαιες παραδόσεις, που συνδέονται με τον αρχιτεχνίτη Θεό, που κάποτε έφτασε στα ακρογιάλια της Λήμνου – (παρα)πεταμένος , και (φυσικά) παραπονεμένος και θυμωμένος.
Ίσως από τα σχέδια του προήλθε το γεολογικό πάρκο, όταν έπαιζε με φόρμες και ιδέες,
που μετα από χιλιάδες χρόνια θα ανακαλύψουν οι διάσημοι θνητοί καλλιτέχνες.
κοροϊδέψουν σκληρούς δυνάστες που γνώρισε το νησί
Βέβαια οι επιστήμονες αναλύουν κια βεβαιώνουν, ότι τα περισσότερα πετρώματα, προκύπτουν από «διαγένεση»της άμμου, χαλαζία μοσχοβίτη κλπ, αλλά άντε να καταλάβουμε τι είναι η διαγένεση, και πως οι μορφές έγιναν έτσι και γιατί όχι αλλιώς.
ΟΙ ΑΜΜΟΛΟΦΟΙ ΣΤΟ ΓΟΜΑΤΙ
Μέρα για μπάνιο, μα πριν έπρεπε να επισκευθούμε τις αμμοθίνες, τους αφρικανικούς λόφους του νησιού. Αυτή τη φορά καμιά δυσκολία, ούτε σκαλοπάτια ούτε κοπιαστικές αναβάσεις.
Μετά το χωριό Κατάλακκος, εύκολα βρίσκομε την παραλία Γομάτι.
Όμως το τοπίο δεν θύμιζε Σαχάρα κι ερήμους, κάθε άλλο. Ειρηνικοί λόφοι, τριγυρισμένοι από πράσινες γιρλάντες , δρόμος προσεγμένος ακόμα και ξύλινα σκιάδια, με πάγκους για ανάπαυση, και πλακόστρωτες διαδρομές σε επίκαιρα σημεία . Τα κρινάκια,τα χαρακτηριστικότερα λουλούδια της άμμου, δεν έχουν ανθίσει, μα άλλα σκληρότερα φυτά δεν διστάζουν να χρωματίσουν χαρούμενα την περιοχή.
Ξεπροβάλλουν μέσα από την ψιλή άμμο, μέσα από κοφτερά αγκάθια , θαύματα χρωμάτων – άγριο αγκινάρες που αναζητούσαμε κάποτε, για τις σταγόνες μαστίχας, που κρύβουν στους επικίνδυνους μίσχους τους.
Όμως δεν βρήκαμε οργανωμένη παραλία κοντά, γυρίσαμε στα γνωστά μας Ρηχά Νερά.
Ο ΥΓΡΟΒΙΟΤΟΠΟΣ ΤΗΣ ΧΟΡΤΑΡΟΛΙΜΝΗΣ
Μια πολύ σπάνια για μας περιοχή, βρήκαμε ανατολικά της Λήμνου. Πρόκειται για ένα σύμπλεγμα τριών λιμνών, (Χορταρολίμνη-Ασπρολίμνη – Αλυκή) και την ευρύτερη περιοχή τους. Συνιστούν όλα έναν βιότοπο που χαρακτηρίζεται από το υγρό στοιχείο, παράδειγμα μιας φύσης (γιατί την λένε άγρια άραγε),που δεν έχει υποστεί σημαντικές ανθρώπινες παρεμβάσεις, και διατηρεί, τα αρχαίγονα στοιχεία της, την αγνότητα , την «αλήθεια»της.
Αποτελεί ενδιάμεσο σταθμό, ανάπαυσης και διαχείμασης, πολλών ειδών αποδημητικών πουλιών.Η ορνιθοπανίδα της περιλαμβάνει περισσότερα από 30 μταναστευτικά και ενδημικά είδη, από Ερωδιούς έως Φλαμίγκο! Η περιοχή έχει χαρακτηρισθεί Ζώνη ειδικής προστασίας, για την διατήρηση άγριων πτηνών, και Τόπος Κοινοτικής Σημασίας, για την διατήρηση των οικοτόπων , σύμφωνα με τις κοινοτικές οδηγίες. Για ενδιαφερόμενους για παρατήρηση, της ζωής των πτηνών, είναι ιδανικός τόπος, επίπεδος ήρεμος, υγρός, δίπλα σε πανέμορφα ακρογιάλια.
Δεν είδαμε πολλά , χρειαζόταν χρόνος που δεν περίσσευε,το αφήσαμε για άλλη φορά. Κανένα νησί μας δεν έχει παρόμοια φυσικά τοπία και νερά στο Αιγαίο λείπουν επελπιστικά.
Η ΛΗΜΝΙΑ ΓΗ, το θαυματουργό φάρμακο.
Η «λημνία γη», για τους Λατίνους, “terra Limnia”, ήταν κάποτε, ένα διάσημο φάρμακο, για πολλές αρρώστιες.Από τα αρχαία χρόνια, εξορυσσόταν, από την περιοχή που θεωρούσαν ότι ο Ήφαιστος, έπεσε στο νησί, όταν τον εκσφενδόνισαν , μωρό ακόμα από τον Όλυμπο ( η Ήρα ή ο Δίας, αδιάφορο). Εδώ μεταξύ του Μοσυχλου, του Κότσινου, εκεί που σήμερα είναι το χωριό Ρεπανίδι, έσκαβαν κάποτε για να βγάλουν το θαυματουργό χώμα, που πίστευαν κάποτε ´οτι θεράπευσε τον Ήφαιστο, και βοήθησε τον Φιλοκτήτη να αντέξει την αρρώστια του.
θεωρούσαν ότι εξουδετερώνει το δηλητήριο των φιδιών, σταματούσε την αιμορραγία, θεράπευε τη δυσεντερία και το έλκος.
Για πολλούς αιώνες, η εξόρυξη και η χρήση, συνοδευόταν από θρησκευτικές τελετές. Στα χριστιανικά χρόνια, η τελετή συνδυαζόταν με την γιορτή. Του Σωτήρος, που γινόταν στις 6 Αυγούστου, το ονόμαζαν «αγιόχωμα» και σφραγιζόταν με την μορφή του Χριστού, στην τουρκοκρατία, χρησιμοποιούσαν το σύμβολο της ημισελίνου.
Ευρωπαίοι και Άραβες, εκτιμούσαν το χώμα αυτό, που το χρησιμοποιούσαν (το έπλαθαν)σαν μεγάλο χάπι, και το έτριβαν λίγο λίγο.
Οι Βενετσιάνοι, το πουλούσαν σ όλη τη Μεσόγειο, κι είχαν αξιόλογα κέρδη, από τα πρώτα επώνυμα φάρμακα της ιστορίας της ιατρικής.
Δεν εντοπίζεται σήμερα ο τόπος, μα βρήκαμε ένα μικρό κατάστημα και αγοράσαμε, ´ενα μικρό στρογγυλό κομμάτι ξερού κοκκινωπού πηλού, σφραγισμένου, για την βεβαίωση της προέλευσης, περίπου όσο ένα παλιό τάληρο. Ίσως μας φανεί χρήσιμο, ποιος ξέρει.
Αναλύσεις σύγχρονες, αποδεικνύουν ότι η «Λυμνία Γη» αποτελείται από πυριτική άργυλο, αλουμίνα,και οξέιδια του σιδήρου.
Η ΗΡΩΙΔΑ ΚΑΙ ΤΟ ΑΓΙΑΣΜΑ
Στον Κότσινα ένα ψαροχώρι του νησιού μια εκκλησία στη άκρη ενός μικρού υψώματος, τίποτα δεν θυμίζει το φρουριο που κάποτε υψωνόταν εδώ . Κι όμως στον 13ο αιώνα υπήρχαν ντάπιες και πολεμίστρες, και στο μέση μια εκκλησία και στο κέντρο της, στα βάθη της Γης, αναβλυζε γλυκό νερό , αγίασμα.
Τα χρόνια πέρασαν το κάστρο ισοπέδώθηκε κι η εκκλησιά . Και όταν έφτασε το πλήρωμα του χρόνου, γύρω στα 1950 , με εισφορές ξενητεμένων Λημιών ,ξαναχτίστηκε η εκκλησιά, πάνω στο αγίασμα, που μπορεί να το επισκεφτεί κανείς, Αν δεν έχει κλειστοφοβία,κι αντέχει να κατέβει 62 άβολα σκαλοπάτια.
Στην αυλή μας περιμένει μια έκπληξη, έν α άγαλμα, μια γυναικεία μορφή κραδαίνει ψηλά μια τρομερή Σπάθα, σαν να κυνηγά αόρατους εχθρούς .
Είναι η Μαρουλα ηρωίδα της ιστορίας του νησιού, σύμβολο των αγώνων της Ελευθερίας.
Μετά το Πάσχα συρρέουν από παντού οι πιστοί στο μεγάλο πανηγύρι της Ζωοδόχου Πηγής,για να προσκηνισουν την εικόνα και να κατέβουν να πάρουν αγίασμα.
ΕΠΙΛΕΓΟΜΕΝΑ
Η διαδρομή στο βορειότερο μεγάλο νησί του Αιγαίου, με την eagian, ήταν και μια επίσκεψη οφειλόμενη από τους Κρητικούς- που νοιώθουν πολύ κοντά τους, τους Λημνιούς αδερφούς τους. Από τα πανάρχαια χρόνια, πριν η ιστορία, αρχίσει να καταγράφει τα γεγονότα, μια κρητηκιά πριγκίπισσα, η Αριάδνη (Αρι-αγνή = Πάναγνη), συναντούσε σ αυτό το νησί τον δημοφιλέστερο των Θεών, τον Διόνυσο και αποκτούσε τα τρία αρσενικά παιδιά, που έφεραν σπουδαία δώρα στους ανθρώπους, τον Στάφυλο τον Οινοπίωνα, Τον Ευανθη και άλλα τρία τον Θόα, τον Πεπάρηθο,τον Λάτραμυ,που συνδέονται με τον εποικισμό του Αιγαίου. Ο σοφός καθηγητής Ιω. Κακριδής , μας εξηγεί πως ο μύθος ήθελε να δείξει, την εξάπλωση της καλλιέργειας της αμπέλου , από τον Νότο (Κρήτη)στο Βοριά, και την σύνδεση με την μινωική Κρήτη των νησιών του Αιγαίου. Όμως στην αληθινή πρόσφατη ιστορια, που αποφεύγουμε να κοιτάξουμε, η ΛΉΜΝΟΣ συνδέεται με τον μεγάλο Κρητικό( Βενιζέλο) , που επηρέασε την τύχη της. Έψαξα λίγο τα βιβλία μου, μετά το ταξίδι, θυμήθηκα το νεκροταφείο της Καλλίπολης και γρήγορα σταμάτησα.
…
Έχουν περάσει τρεις εβδομάδες, η κατάσταση επιδεινώνεται ραγδαία και στην Κρήτη , με την Πανδημία, στο τεταρτο κύμα, κάτι πρέπει να κάνουμε όλοι, είναι Πανανθρώπινη επιταγή.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
Η εκδρομή στην Λήμνο (από Ηράκλειο) με την eagian,οργανώθηκε από τουριστικά γραφεία Ηρακλείου, στο πενθήμερο του Αγίου Πνεύματος(17-20/6/2021). Συνοδός ήταν η εξαιρετικά ευγενική και οργανωτική, κ. Μίκα Μυκωνιάτη( συμμετείχαν περίπου 150 άτομα).
(2).Η νεαρός ήρωας ( που ο Σοφοκλής εξιδανίκευσε), θα σκληρύνει όταν μπει στις μάχες, θα σκοτώσει τον Πρίαμο, που ήταν ικέτης στον ναό του Απόλλωνα, θα πετάξει πάνω από τα τείχη της Τροίας, το παιδί του Έκτορα, θα θυσιάσει στον τάφο του πατέρα του την όμορφη πριγκίπισσα Πολυξένη, θα δεχθεί ως λάφυρο την Ανδρομάχη(σύζυγο του ‘Εκτορα) και θα αποκτήσει τέκνο μαζί της.
ΣΧΟΛΙΟ ΤΟΥ Κ.ΣΧΙΖΑΚΗ:
Μ άρεσε πολύ το ταξιδιωτικό σου κυρίως διότι ανακάλεσα με το μυαλό μου την δική μου εμπειρία από την επισκεψή μου στο νησί. Θα ηταν προς το τέλος του αιώνος όταν προσκλήθηκα από τον αείμνηστο διευθυντή της Ιταλικής αρχαιολογικής σχολής Αθηνών , Antonino Di Vita να μου δείξει το πρώτο βουλευτήριο εν Ελλάδι που βρισκόταν φυσικά στην Λήμνο. Ξέρεις , οι αρχαιολογοι είναι και παραμυθαδες. Με δυό πέτρες, μιά εδώ και μιά εκεί σου καθορίζουν ένα ολόκληρο βασίλειο…Ετσι λοιπόν γνώρισα από κοντα την Πολυόχνη και την Ηφαιστεία έχοντας για ξεναγό την πλέον διαπρεπή προσωπικότητα περί αυτών. Καλοφαγάς καθως ήταν , γνώρισα κι άλλα αξιοθέατα του νησιού κι επισκέφτηκα και το τοπικό μουσείο που μ εντυπωσίασε στο πόσο ενα μικρό κτίριο μπόρεσε να σου δείξει τόσα πολλά. Τότε θυμάμαι είχα ζητήσει εναν κατάλογο και δέν είχε ακόμα τότε εκδοθεί. Φαντασου κι ήταν κρατικός φορέας. Χαρηκα που πήγες. Οσο κι αν ήθελα κι εγω ναρθώ δεν το κατάφερα. Αφ ενος τα οικονομικά μου που είναι ιδιαίτερα στενα αυτόν τον καιρό κι αφ ετέρου η πανδημία που δεν λέει να ελεγχθεί άφησε να επικρατήσει η τεμπελιά για ταξίδια . Ως επίλογο σου στέλνω το έργο ο Φιλοκτήτης. Ειναι του Κωστή Μουδάτσου, του αδερφού του Τηλέμαχου , που το θεωρώ πολύ ωαρίο έργο. Δεν θα μπορούσε να μπεί σε κανένα σαλόνι κι έτσι το πήραμε εμείς ως ένα από τα έργα του Μουσείου μας που πες πες αριθμούν πλέον 420 . (…)
ΑΛΚΜΑΝ 