ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ – Η ΑΝΟΔΟΣ ΚΑΙ Η ΠΤΩΣΗ

Είμαι ραδιοφωνικός τύπος, έτσι ας συγχωρηθεί η παρέμβασή μου, σε ένα θέμα που δεν έχω καθόλου αρμοδιότητα ή γνώσεις. Ακούγοντας εκπομπές λόγου (που είναι πολύ περιορισμένες στην επαρχία και παρά τη σύνδεση με το διαδίκτυο)αναγκαστικά πέφτω σε εκτεταμένα μουσικά διαλείμματα, με ελληνικό συνήθως τραγούδι. Ακούω μικρό τμήμα εκπομπών, αλλά και αυτό είναι αρκετό να αντιληφθώ, ότι η πτώση της ποιότητας του είναι τόσο μεγάλη, ώστε να πρέπει να κλείσω το δέκτη. Επειδή ο υποκειμενισμός είναι φυσικός στις μουσικες προτιμήσεις (και σε όλες τις τέχνες) άρχισα να ρωτάω τριγύρω.

Όλοι συμφωνούσαν στην εκτίμηση ότι η ποιότητα του τραγουδιού στη χώρα μας, έχει πάρει την «κάτω βολτα», χωρίς ελπίδα ανάκαμψης. Άρχισα να προσέχω τους στίχους, να σημειώνω που και που κανένα ρεφρέν ενοχλητικό. Δεν άργησα να διαπιστώσω ότι στα δέκα κάθε είδους άσματα , μπορούσε ίσως να ακουστεί ευχάριστα ένα. Ενώ υπήρχαν μελωδίες κοινότυπες, οι στίχοι ήταν αμήχανοι και άτεχνοι και όχι σπάνια κάτι παραπάνω από κακόγουστοι.

Η άνθιση του τραγουδιού μετά το 1960, που επηρέασε όλα τα είδη (ελαφρό, λαϊκό, δημοτικό, ρεμπετικο, αρχοντορεμπέτικο κλπ) εδώ και καιρό, σταμάτησε – μετά την απομάκρυνση των μεγάλων συνθετών από το προσκήνιο, οι εξαιρετικά ταλαντούχοι στιχουργοί βάλτωσαν (στασιμοποιήθηκαν) ή έχασαν την επαφή με τους καινούργιους συνθέτες και οι νέοι δεν μπόρεσαν να ανταποκριθούν στη ζήτηση, που δεν έθετε καμιά προδιαγραφή και (ως φαίνεται)δεν είχε ιδιαίτερη ποιητική(αισθητική) παιδεία.
Η λύπη είναι αναπόφευκτη, στην Ελλάδα της οικονομικής δυσπραγίας, η μουσική (αυτού του είδους) θα πρόσφερε μιαν ανάσα, η πιο λαϊκη και κοσμαγάπητη τέχνη δεν μπορεί πια να ανταποκριθεί στις (μεγάλες) προσδοκίες μας.

Μα σέ συνθήκες οικονομικής κρίσης τι περίμενες , παρατήρησε φίλος αισθαντικός – που έχει τη μεγαλύτερη δισκοθήκη. Δεν έχει σχέση και δεν εξαρτάται απο αυτό σκέφτηκα, οι συνθήκες οι οικονομικές το 60 ήταν χειρότρες. Φταίει η οικονομικη «ανάπτυξη» της Μεταπολίτευσης που οδήγησε στην παρακμή όλων των τομέων της καθημερινής μας ζωής. Φταίει «η διαφθορά που έγινε στοιχείο της Εθνικής συνοχής»(1). Το ελληνικο τραγούδι πέταξε χαμηλά εδώ και χρόνια, για να μας προειδοποιήσει ότι ο δρόμος μας δεν βγάζει πουθενά. Οι μέτριοι ή κοινότυποι στίχοι ( με φανερή την έλλειψη πρωτοτυπίας και ταλέντου) αντανακλούν δικές μας καταστάσεις και «δείχνουν» το πρόσωπό μας. Στην αδράνεια και την αδιαφορία και τον άκρατο καταναλωτισμό που τον δοκιμάζει σκληρά η οικονομική κρίση, ο Νότης Σφακιανάκης βρήκε τραγούδι ιδού :

«(…)Δε χρειάζονται λόγια
Μιλάει η αγάπη μας
Και για τους δυο

Αγάλματα, να γινόμασταν αγάλματα
Αυτή την άγια ώρα
Τούτη τη στιγμή….(…)»

Έψαξα λίγο στο διαδίκτυο για να ένα μικρό ανθολόγιο, με τελείως τυχαία επιλογή στιχων και καλλιτεχνών, ακόμα και οι λεγόμενοι «έντεχνοι» (απίθανη ορολογία) βρίσκουν στίχους αμφίβολους (εδώ Θ.Μικρούτσικος)
«(…)
Μα πού να`ναι κι εκείνοι οι άγιοι απόστολοι
Ντυμένοι με στιχάρια κι ιερά,
Ζωσμένοι πετραχήλια, που οι διαόλοι
Τους τρέμανε, οι φτωχοί, γιατί γερά
Τους πιάναν απ`το σβέρκο σα γατιά;
Κι ο αφέντης σαν το δούλο του πεθαίνει
μ`όμοια τους τρώει ο Χάρος λαιμαργία
Πρόσκαιρα είν`όλα,τίποτα δε μένει.(…) »

Ας ξεφυλλίσει κανείς στιχουργικά μπλογκ στο ιντερνέτ, η δική μας συνέχεια είναι ατελέσφορη…

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Απόφθεγμα Ιταλού διανοούμενου, για τη χώρα του στη δεκαετία 1980-90 ότνα βρέθηκε στο κεντρο μιας ανάλογης με τη δική μας κρίση