| V | ||
Ο ποιητής Μανόλης Πρατικάκης, ο εκσκαφέας της αβύσσου.
( με αφορμή την έκδοση του τόμου για τη ζωή και το έργο του )
Ο Μ.Π. Γεννήθηκε στο Μυρτος, έναν πανάρχαιο τόπο της Ανατολικής Κρήτης , στα μαύρα χρόνια της Κατοχής. Σ´ενα απόμερο , κρυφό ακρογιάλι, με σκουριασμένη άμμο και λίγα σπίτια, να αντιστεκονται στους καιρούς.
Πριν ανοίξει τα μάτια του, πριν αρθρώσει τις πρώτες λέξεις, λοιμοί,λιμοί και καταποντισμοί σάρωσαν την Κρήτη, Οι θύελλες ξερίζωσαν ανθρώπους και σπίτια.
Κι όταν η νηνεμία επανηλθε, πριν ανασάνει η πατρίδα , κύματα καταστροφής – σηκώθηκαν, από τη στεριά αυτήν τη φορά, σρχισε να τρέμει το έδαφος, σεισμοί , ισοπέδωσαν ότι έμεινε.
Κι όταν ειρηνεψε ο σημαδεμένος τόπος, ο Μ.Π. Είδε ( ενοιωσε)το μαγικό ακρογιάλι του, τα χρώματα τις οσμές και του ήχους και πρόσεξε τους γύρω του. Πριν ησυχάσει, τον κυρίευσαν νέες αγωνίες, αγκύλωναν κρίσιμα ( κι επικίνδυνα)ερωτήματα, για τη ζωή και τους ανθρώπους- η χώρα του έπρεπε να χορτάσει την πείνα της και να ισορροπήσει, μα ο ήλιος της δικαιοσύνης, ήταν ακόμα κρυμμένος σε σκοτεινά σύννεφα.
Και μεγάλωσε σπούδασε, κι όλα φαινόταν να μπαίνουν σε ομαλό δρόμο, να χαμογελούν πάλι τα βουνά κι οι κάμποι, ν ανθίζει το κύμα σ τ απόμακρο ακρογιάλι του…
Μα ήρθε πάλι μπόρα , μια άθλια κακής ώρας καταχνιά, κάλυψε τα πάντα. Ένας θίασος Ελεεινής μορφής, μπόρεσε να επιβάλλει μια νέα τυραννία.
Και ενοιωσε να πνίγεται, ο Μ.Π. Έπρεπε να μιλήσει, να διαμαρτυρηθεί , φωναξει…
Και διάλεξε τον πιο καίριο και σημαντικό λόγο, της ποίησης- θα μάθει αργότερα, πως η πολιτική αντίσταση, θέλει πιο προσφορά μέσα…
Όμως είχε τβρει το νήμα για να βγει από τον δικό του λαβιρυνθο, η τέχνη που ανακάλυψε, τον έφερνε έξω μα και βαθειά μέσα του.
Θα γίνει ποιητής, από τις πρώτες κραυγές θα μείνει η ένταση, ο άσθματικός λόγος,
Και Θα βρει την προσωπική του έκφραση, θα χαθεί κάθε επιρροή των άλλων ,που αγαπά – αργά βασανιστικά θα σχεδιάσει το δικό του «μυρτος»το ακρογιάλι του, που χρωματίζει και τραγουδά, για καθέναν που έχει ανάγκη.
Θα ωριμάσει όπως γεμίζει ένα σταμνί καλό κρασί, χρόνο με τον χρόνο, η ποιότητα η γεύση δεν μένει ίδια εμπλουτίζεται – και μπορεί να μας ικσνοποίησει, όταν,όποτε έχουμε ανάγκη.
Δεν ακολουθεί ακριβώς την αυτόματη γραφή, μα οι εικόνες οι σκέψεις έχουν την αυθαιρεσία των ονείρων, δεν ακολούθησε την παράδοση, μα σε κάθε στίχο του , μπορεί να βρει κανείς ( αν είναι έμπειρος) απήχηση ρυθμού και μελωδίας , από άλλους χρόνους.
Παρουσιάζοντας τον ογκώδη τόμο που τύπωσε « το οροπέδιο»( περιοδική έκδοση) που ειναι αφιερωμένος στον Μ.Π. Προτιμήσαμε αντί κριτικών αποσπασμάτων, μεγάλου πλήθους ποιητών και λογοτεχνών, που περιέχει, και το πλήθος των στοιχείων, ένα μικρό απάνθισμα στίχων, από ολόκληρο το εκτεταμένο έργο του. Έτσι μπορεί όποιος θέλει, να αποκτήσει μια μικρή μα αυθεντική γνώση της ποίησής του, να δοκιμάσει μια σταγόνα, από τα πολύτιμα οινοπνεύματα της μακριάς και επίπονης προσπάθειας του μοναχικού εργαστηρίου του-ο ποιητής ίσως είναι έτσι έτσι «αληθινός», χωρίς μεσολάβηση κανενός.
Ο υπότιτλος του τόμο Μ.Πρατικάκης,»ο εκσκαφέας της αβύσσου»ταιριάζει όχι μόνο στον ποιητή, μα και τον γιατρό, που διάλεξε την ψυχιατρική να υπηρετησει.
Διακεκριμενο μέλος της γενιάς του 70, θα τον περιμένουμε το καλοκαίρι, σε εκδήλωση που προγραμματίζει ο Δήμος μας.
ΤΟ ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ ΤΟΥ ΑΝΘΟΛΟΓΙΟΥ
1974
Μέσα σε κάθε ναυαγίου τις κουβέρτες
Ο πνιγμένος λοστρόμος σχεδιάζει κρυφά
Κι ατενίζει
Ένα φωτεινό ταξίδι
1978
Ένας αθέατος σφυγμός
Γοργός και διψασμένος σα ζαρκάδι
Πουκαταιβαίνει αιώνια
Στην πηγή.
1980
Ά το κομμένο μου χέρι είναι μάτι,η θλίψη μου είναι
Μουσική’ το κάθε τι που λείπει είναι όνειρο.
1980
Οι αίγαγροι της Κρήτης ολοένα κατεβαίνουνε
Σ´εκείνα τα παρθένα βάθη για να γεννηθούνε
1984
Να μιλάω αλλιώς, με ανήκουστη χορδή
Σ´ένα παρθένο σημείο(…)
1984
(…)η χαράδρα μέσα του ηχώ ως τα δάση πέρα ως τις εκβολές των ανθρώπων.
Το χέρι του πατέρα μου στην έχερη(1). Τη σφήκα του πόθου μου στις θημωνιές.
1988
Με τη σκέψη της αμέριστης κλίνης ονειρευεται
Τα φυλλώματα του παραδείσου.
….
Καθαρίζω τους άμμους των ήχων
Από το όστρακο
Της ακοής και σ ακούω πάλι θάλασσα πρωτάκουστη(…)
1990
Τη μνήμη του πηλού θυμάμαι,το στρόβιλο στ´αδράχτι
Του τροχού σαν τη χορέυτρια (…)
Κατάγομαι απ´τον πηλό. Και κρέμομαι τεράστιος
Καρπός από άνθος καταρράκτη.
1993
Ντυμένη το δέρμα του πελάγου ανοίγει τις πτυσσόμενες
Πόρτες του βυθού (…)
1995
(…)σαν λίμνη,με καλάμια που λυγίζουνε
και μουρμουράνε,έτσι μοιάζουν
Τα χέρια σου.
1999
Μήνες πριν γεννηθώ γνώρισα το ρυθμό της θάλασσας .
(…)
Ψηλαφώντας σκαρμούς και κουπιά γνώρισα τα χέρια μου.
Είδα την καρίνα στα τρία φαλάγγια να γλιστρά.
(…)
Ένα ίχνος οστράκου,τη στάθμη του ονείρου μες στα αλάτια.Των βυθών τη συμπύκνωση .
Γονατίζω στον γενέθλιο τόπο.Νύχτα ανάβω ένα κερί μπροστά
Στο πέλαγος.
2006
Αυτή την ανυπόφορη θύελλα της καταστροφής όνομάζουμε Πρόοδο.
Των ονείρων την οξέιδωση Εξέλιξη.
2008
Πέφτει και πέφτει σαν παρδαλό πολύφωτο’ σαν κόκκινο φύλλο -φτερό τεφτέρι,που τρεμοσβήνει άτσαλα καθώς κάθεται στη χλόη.
2015
Χαρίζοντας μου πάλι.
Στη μικρή αυτή βροχερή νύχτα,
Στηςαρπαγής την τρεμάμενη στιγμούλα,
Μιαν ολόκληρη αιωνιότητα.
…
Κιέναχλωμό ρακένδυτο παιδί του ψιθυρίζει:
Τι κάνεις αθεόφοβε ; Πετροβολάς τ´αστέρια;
(…)
2012
Εισαι το αναρίθμητο γέλιο των κυμάτων.
Το αμύριστο άγνωστο κρίνο.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
Διακρίσεις:
Κρατικό βραβείο ποίησης. 2003
2012 Βραβείο ΑκαδημίαςΑθηνών
(1)=λαβή στο αλέτρι
ΑΛΚΜΑΝ 